پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 953 |
| تعداد مقالات | 7,828 |
| تعداد مشاهده مقاله | 13,059,757 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,238,453 |
سنخ‌شناسی عملکرد سیاسی زنان در دستگاه خلافت عباسی (132ـ 656 هـ.ق) | ||
| تاریخ اسلام و ایران | ||
| مقاله 7، دوره 27، شماره 36 - شماره پیاپی 126، اسفند 1396، صفحه 135-159 اصل مقاله (566.88 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- پژوهشی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/hii.2017.16592.1434 | ||
| نویسندگان | ||
| علیمحمد ولوی1؛ سیده گلنوش کاردان* 2 | ||
| 1استاد گروه تاریخ دانشگاه الزهرا(س) | ||
| 2دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ اسلام دانشگاه الزهرا(س) | ||
| چکیده | ||
| زنان در صحنة سیاست جهان اسلام، با توجه به سنت‌ها، عقاید و آموزه‌های دینی، موقعیت متفاوتی داشته‌اند. با وجود بحث‌های فقهی و دینی گسترده در این زمینه، عصر عباسی نقطة عطفی در حیات سیاسی زنان به حساب می‌آید. در این دوره حرمسرا، یکی از کانون‌های قدرت و از عوامل تأثیرگذار، در فرایند تحولات سیاسی و رقابت‌های درباری است. زنان حرم، با استفاده از موقعیت‌شان در دستگاه خلافت و نفوذ بر خلیفه و خاندان او، امرا و عوامل دربار، به رقابت با دیگر عناصر قدرت پرداخته و در امور سیاسی همانند تصمیمات حکومتی، عزل و نصب‌ها، توطئه‌های درباری و... دخالت می‌کردند که معمولاً در دو قالب نمود پیدا می‌کرد: ـ عملکردی که با توقع عمومی جامعه از نقش آنها در سیاست انطباق داشت. ـ عملکردی که با این توقع هماهنگ نبود. این پژوهش، با استفاده از رویکردی کمی، به مقایسة دو عملکرد متوقَع و غیرمتوقَع سیاسی زنان، در دستگاه خلافت عباسی پرداخته است. نتایج این پژوهش، نشان می‌دهد که سهم فعالیت سیاسی غیرمتوقع زنان، بیش‌تر از فعالیت سیاسی متوقع است. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| خلافت عباسی؛ زنان دربار؛ گونه شناسی کارکردی؛ عملکرد متوقع؛ عملکرد غیر متوقع | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| The Typology of Women’s Political Performance in The Abbasid Institution (132-656 A.H) | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Ali Muhammad Valavi1؛ Seyyedeh Golnoosh Kardan2 | ||
| 1Professor in History of Islam, History Department, Alzahra University | ||
| 2MA in History of Islam, Alzahra University | ||
| چکیده [English] | ||
| According to the traditions, beliefs and religious instructions women have had a different place in the political scene of Islamic World. Despite the widespread jurisprudential and religious arguments in this arena, The Abbasid Era is being considered as a turning point in women’s political life. In this period Haram (the separate part of traditional Muslim house where the women lived in the past and the special residency of women in the court) was one of the power’s centers and as an influential factor in political transitions and courtier rivalries. Haram’s women, abusing their position in caliphate institution and influence over the caliph and his family, commanders and agents of the court competed with other power’s elements and interfered in political affairs such as governmental decisions, the dismissal and the installation, courtier conspiracies,…. in which usually emerged in two structures. A performance in which was in conformity with the public expectation of their political role. A performance in which wasn’t in conformity with this expectation. This research using the quantitative approach compares both expected and unexpected political functions of women in The Abbasid administration. The result of this research shows the portion of unexpected political activity of women is more than expected one. | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| The Abbasid Caliphate, The women of The Court, Functional Typology, Expected Performance, Unexpected Performance | ||
| مراجع | ||
|
- قرآن کریم - ابن الأثیر، ابوالحسن علی (1385). الکامل فی التاریخ. بیروت: دار صادر ـ دار بیروت. - ابن بطوطه، محمد بن عبدالله (1934). مهذّب رحله ابن بطوطه؛ المسماة، تُحفة النُظار فی غَرائب الأمصار و عجائب الأسفار، تصحیح احمد العوامری بک و محمد احمد جاد المولی بک. القاهره: وزارة المعارف العمومیه. - ابن تغری بردی، یوسف (1351). النجوم الزاهره فی ملوک مصر و القاهره. قاهره: وزارة الثقافة و الارشاد القومی. المؤسسه المصریه العامه. - ابن‌جوزی، عبدالرحمن (1412). المنتظم فی تاریخ الأمم و الملوک. بیروت: دارالکتب العلمیه. - ابن‌خلدون، عبدالرحمن بن محمد (1408). العبر و دیوان المبتدأ و الخبر...، تصحیحِ خلیل شحاده. بیروت: دارالفکر. - ابن حجر العسقلانی، احمد بن علی (1404). تهذیب التهذیب. بیروت: دارالفکر. - ابن الساعی البغدادی، تاج‌الدین انجب (بی‌تا). نساء الخلفا؛ المسمی، جهات الائمه الخلفاء من الحرائر و الإماء. قاهره: دارالمعارف. - ابن‌الطقطقی، محمد بن طباطبا، (1418). الفخری فی الآداب السلطانیه و الدول الاسلامیه. بیروت: دارالقلم العربی. - ابن العبری، غریغوریوس بن هارون (1992). تاریخ مختصرالدول. بیروت: دارالشرق. - ابن‌عماد الحنبلی، عبدالحی بن احمد (1406). شذرات‌الذهب فی أخبار من ذهب. دمشق ـ بیروت: دار ابن‌کثیر. - ابن العمرانی، محمد بن علی (1421). الإنباء فی تاریخ الخلفاء. القاهره: دارالآفاق العربیه. - ابن فرّاء، ابی یعلی محمد بن الحسین (1427). الأحکام السلطانیه. بیروت ـ لبنان: دارالکتب العلمیه. - ابن قتیبه الدینوری، عبدالله بن مسلم (1410). الإمامة و السیاسه. بیروت: دارالأضواء. - ابن‌کثیر، عماد الدین ابوالفداء (1407). البدایة و النهایة. بیروت: دارالفکر. - ابن الوردی، زین‌الدین عمر (1417). تاریخ ابن الوردی. بیروت ـ لبنان: دارالکتب العلمیه. - الاصفهانی، علی بن حسین (1410). الأغانی. بیروت ـ لبنان: دار احیاء التراث العربی. - بخاری، محمد بن اسماعیل (بی‌تا). صحیح بخاری (بحاشیه السندی). بیروت: دارالمعرفه. - بلعمی، محمد بن محمد (1373). تاریخنامه طبری. تهران: البرز. - تنوخی، ابو علی محسن بن علی (1392). نشوار المحاضره و اخبار المذاکره. بیروت: دارالصادر. - ثعالبی، عبدالملک بن محمد (بی‌تا). الإعجاز و الإیجاز. بیروت: دارصعب. - جواد، مصطفی (1950). سیدات البلاط العباسی. بیروت: دارالکشاف. - حافظ المَزّی، جمال‌الدین (1418). تهذیب الکمال فی أسماء الرجال. بیروت ـ لبنان: مؤسسه الرساله. - الحنبلی، ابن عماد (1406). شذرات‌الذهب فی أخبار من ذهب. دمشق ـ بیروت: دار ابن‌کثیر. - خواندمیر، غیاث‌الدین (1317). دستورالوزرا، تصحیح سعید نفیسی. تهران: اقبال. - دورکهیم، امیل (1378). خودکشی، ترجمة نادر سالارزاده امیری. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی. - الذهبی، شمس‌الدین محمد (1413). تاریخ‌الإسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام. بیروت: دارالکتب العربی. - ________ (1417). سیر اعلام النبلاء. بیروت ـ لبنان: دارالفکر. - الدهستانی المؤیدی حسین بن سعد، (بی‌تا). جامع الحکایات. تصحیح علی‌اکبر غفاری. تهران: اسلامیّه. - ساروخانی، باقر (1376). دایره‌المعارف علوم اجتماعی. تهران: کیهان. - الصابی، هلال بن محسن (1990). الوزراء أو تحفه الأمراء فی تاریخ الوزراء. بیروت ـ لبنان: دارالفکر الحدیث. - صفدی، صلاح‌الدین خلیل بن ایبک (1411). الوافی بالوفیات. بیروت: دارالصادر. - الطبری، محمد بن جریر (1387). تاریخ الأمم و الملوک. بیروت: دارالتراث. - غزّالی، ابو حامد (1416). التبرالمسبوک فی نصیحه الملوک. بیروت ـ لبنان: مؤسسه عزالدّین. - قرطبی، عریب بن سعد (1897). صله التاریخ الطبری. لیدن: بریل. - القفطی، جمال‌الدّین (1371). اِخبار العلماء باَخبار الحکماء. تهران: انتشارات دانشگاه تهران. - الکتبی، ابن شاکر (1951). فوات الوفیات. قاهره: مطبعه السعاده بمصر. - الماوردی، ابوالحسن (1422). الأحکام السلطانیه و الولایات الدّینیه. بغداد: مطبعه المجمع العلمی. - _____ (1979). قوانین الوزاره و سیاسهُ الملوک. بیروت ـ لبنان: دارُالطلیعه. - مجلسی، محمدباقر(1410). بحارالانوار الجامعه لدرر أخبار الائمه الاطهار علیهم السلام. بیروت ـ لبنان: مؤسسه الطبع و النشر. - مجهول المؤلف (1392). العیون و الحدائق فی أخبار الحقائق. بغداد: مطبعه النعمان ـ النجف الأشرف. - المسعودی، ابو الحسن علی بن حسین (1409). مروج‌الذهب و معادن‌الجوهر. قم: دارالهجره. - ________ (بی‌تا). التنبیه و الإشراف. تصحیح عبدالله اسماعیل الصاوی. القاهره: دارالصاوی. - المسکویه، احمد بن محمد (1379). تجارب‌الأمم و تعاقب‌الهمم، تهران: سروش. - نسائی، أبوعبدالرحمن (بی‌تا). سنن نسائی. بیروت: دارالمعرفه. - نظام‌الملک، حسن بن علی (1372). سیرالملوک(سیاست‌نامه). تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. - نویری، احمد بن عبدالوهاب (1404). نهایة الأرب فی فنون الأدب. قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب. - الهمدانی، محمد بن عبدالملک (1961). تکملة التاریخ الطبری. بیروت: المطبعه الکاثولیکیه. - الیعقوبی، احمد بن ابی یعقوب (ابن واضح) (بی‌تا). تاریخ الیعقوبی. بیروت: دار صادر. فهرست مقالات فارسی: - بریمو، آلبر، (2537)، «گونه‌شناسی در بررسی‌های اجتماعی»، ترجمه فرنگیس اردلان، نامة پژوهشکده، سال دوم، شمارة اول، صص 42 ـ 37. فهرست منابع لاتین: - Mitchell, G. D (Geoffrey Duncan),(1981), A New Dictionary of Sociology, London: Routledge& K. Paul. | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,071 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 2,223 |
||