تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 933 |
تعداد مقالات | 7,666 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,513,335 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,895,850 |
تحلیل انتقادی استناد به ظواهر قرآنی در تفسیر «من وحی القرآن» | ||
تحقیقات علوم قرآن و حدیث | ||
مقاله 5، دوره 12، شماره 4 - شماره پیاپی 28، دی 1394، صفحه 102-128 اصل مقاله (602.74 K) | ||
نوع مقاله: پژوهشی | ||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/tqh.2015.2134 | ||
نویسندگان | ||
علی صفری** 1؛ نهله غروی نائینی2؛ کاووس روحی برندق3؛ نصرت نیل ساز نصرت نیل ساز3 | ||
1دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت | ||
2استاد گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
3استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه تربیت مدرس | ||
چکیده | ||
تفسیر «من وحی القرآن» از تفاسیر معاصر شیعی است. محمدحسین فضلالله مفسری است که در تفسیر خود بر ظواهر قرآنی تأکید میورزد و یکی از مبانی خود را در تفسیر اعتماد به ظواهر قرآنی بیان میکند. استفاده از ظهور در تفسیر وی انواع گوناگونی دارد. فضلالله از مجموع این ظواهر استفادههای گوناگونی چون تأیید یک احتمال تفسیری، نقد و ردّ نظر مفسران دیگر و نقد روایات تفسیری بهره میبرد. وی در اکثر موارد همراه با ذکر ظهور، قرائن و شواهدی از قبیل قرائن منفصل قرآنی، روایی یا عقلی را یادآور میشود تا استظهار خود را تأیید کند. با این وجود فضلالله درجایی که قرائنی قرآنی، روایی یا عقلی مبنی بر اراده خلاف ظاهر در میان باشد از ظهور الفاظ دست برمیدارد؛ ولی پایبندی بیش از اندازهی فضلالله به ظهور در برخی از آیات موجب شده است که وی در ورطهی افراط افتاده و در معنای ظاهری الفاظ جمود پیدا کند و آرایی خلاف مشهور مفسران و بهویژه مفسران شیعه ارائه دهد. | ||
کلیدواژهها | ||
تفسیر قرآن؛ من وحی القرآن؛ علامه فضلالله؛ ظهور الفاظ؛ ظواهر قرآنی | ||
عنوان مقاله [English] | ||
A Critical Study of Invoking to the Apparent Meanings of the Quranic Verses in “Min Wahy al-Qur’an” exegesis | ||
نویسندگان [English] | ||
Ali Safari1؛ Nahleh Qaravi Naeeni2؛ Kawoos Roohi3؛ Nosrat Nilsaz3 | ||
1 PhD student at Tarbiyat Modarress University | ||
2Full Professor at Tarbiyat Modarress University | ||
3Full Professor at Tarbiyat Modarress University | ||
چکیده [English] | ||
"Min Wahy Al-Qur’an" is a contemporary Shiite exegesis. Mohammad Hosein Faḍlollah is an exegete who gives priority to the apparent meaning as one of his interpretive principles. He employs this principle at different occasions: Confirming a probable interpretation, criticizing and rejecting other commentators’ opinions or interpretive traditions. In addition to the apparent meaning, he often quotes Quranic, traditional and rational evidences to confirm his points. However, he abandons the apparent meaning whenever Quranic, traditional and rational evidence are in contradiction with it. Nonetheless, Faḍlollah's excessive reliance on this principle has led him to divergent views in some verses which is in conflict with exegetes’ famous views, especially that of the Shiites. | ||
کلیدواژهها [English] | ||
apparent meaning, Quranic apparent meanings, Min Wahy Al-Qur’an, Allama Faḍlollah | ||
مراجع | ||
- قرآن کریم، ترجمه: محمد مهدى فولادوند، تهران: دار القرآن الکریم (دفتر مطالعات تاریخ ومعارف اسلامى)، 1415 ق. - ابن ابى حاتم، عبدالرحمن بن محمد (1419 ق)، تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: اسعد محمد الطیب، عربستان سعودى: مکتبة نزار مصطفى الباز. - ابنبابویه، محمد بن على (1385 ش)، علل الشرائع، چاپ اول، قم: کتابفروشی داورى. - ــــــــــــــ ، (1414 ق)، اعتقادات امامیه، چاپ دوم، قم: کنگره شیخ مفید. - ابن شعبه حرانى، حسن بن على (1404ق)، تحف العقول، محقق/ مصحح: علیاکبر غفارى، چاپ دوم، قم: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم. - ابن عاشور، محمد بن طاهر (بیتا)، التحریر و التنویر، بیجا: بینا. - ابن عجیبه، احمد بن محمد (1419 ق)، البحر المدید فی تفسیر القرآن المجید، تحقیق: احمد عبدالله قرشى رسلان، قاهره: دکتر حسن عباس زکى. - ابن منظور، محمد بن مکرم (1414 ق)، لسان العرب، بیروت: دار صادر. - ابوحیان، محمد بن یوسف، (1420 ق)، البحر المحیط فی التفسیر، بیروت: دار الفکر. - اندلسى، محمد بن یوسف (1420 ق)، البحر المحیط فی التفسیر، تحقیق: صدقی محمد جمیل، بیروت: دار الفکر. - آلوسى، سید محمود (1415 ق)، روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم، تحقیق: على عبدالبارى عطیة، چاپ اول، بیروت: دارالکتب العلمیه. - بحرانی، سیّد هاشم (1416 ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران: بنیاد بعثت. - بروجردى، سید حسین (1416 ق)، تفسیر الصراط المستقیم، تحقیق: غلامرضا مولانا بروجردی، چاپ اول، قم: موسسه انصاریان. - بروجردى، سید محمد ابراهیم، (1366 ش)، تفسیر جامع، تهران: انتشارات صدر. - بیضاوى، عبدالله بن عمر (1418 ق)، أنوار التنزیل و أسرار التأویل، تحقیق: محمد عبدالرحمن المرعشلی، چاپ اول، بیروت: دار احیاء التراث العربى. - جصاص، احمد بن على (1405 ق)، أحکام القرآن، تحقیق: محمدصادق قمحاوی، بیروت: دار احیاء التراث العربى - جمعى از محققان (1388 ش)، فرهنگنامه اصول فقه، قم: دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، معاونت پژوهشى، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامى. - حسینى شیرازى، سید محمد (1423 ق)، تبیین القرآن، چاپ دوم، بیروت: دارالعلوم. - حسینى همدانى، سید محمد حسین، (1404 ق)، انوار درخشان، تهران: کتابفروشى لطفى. - خمینى، سید مصطفى (1418 ق)، تفسیر القرآن الکریم، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینى. - خوئى، ابوالقاسم (بیتا)، البیان فی تفسیر القرآن، قم: موسسة احیاء آثار الامام الخوئى. - رجبی، محمود (1383)، روش تفسیر قرآن، قم: پژوهشکده حوزه و دانشگاه. - زرکشی، محمد بن عبدالله (1410 ق)، البرهان فی علوم القرآن، بیروت: دار المعرفة. - زمخشری، محمود (1407 ق)، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت، دار الکتب العربی. - سعیدی روشن، محمدباقر (1383)، تحلیل زبان قرآن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى/ موسسه پژوهشى حوزه و دانشگاه. - سیاوشی، کرم (1392)، «روش مواجهه علامه فضلالله با روایات تفسیری در من وحی القرآن»، دو فصلنامه پژوهشنامه تفسیر و زبان قرآن، شماره 2. - سیوطى، جلالالدین (1421 ق)، الاتقان فی علوم القرآن، بیروت: دار الکتاب العربى. - شاکر، محمدکاظم (1376)، روشهای تأویل قرآن، قم: دفتر تبلیغات اسلامى. - شریعتى، محمدتقی (1346 ش)، تفسیر نوین، تهران: شرکت سهامى انتشار. - شریف الرضى، محمد بن حسین (1414 ق)، نهج البلاغة محقق/ مصحح: صبحی صالح، چاپ اول، قم: هجرت. - شریف لاهیجى، محمد بن على، (1373 ش)، تفسیر شریف لاهیجی، تهران: دفتر نشر داد. - صادقى تهرانى، محمد (1406 ق)، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، قم: فرهنگ اسلامی. - صدرالمتالهین، محمد بن ابراهیم (1366 ش)، تفسیر القرآن الکریم، تحقیق: محمد خواجوی، چاپ دوم، قم: انتشارات بیدار. - طالقانى، سید محمود (1362 ش)، پرتوی از قرآن، چاپ چهارم، تهران: شرکت سهامى انتشار. - طباطبایی، محمدحسین (1417 ق)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامى جامعهى مدرسین حوزه علمیه قم. - طباطبایى، محمد حسین، (بی تا) مجموعة رسائل علامه طباطبایی، قم: باقیات، چاپ اول. - طبرسی، فضل بن حسن (1372 ش)، مجمعالبیان فی تفسیر القرآن، تهران: ناصرخسرو. - طوسى، محمد بن حسن (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق: احمد قصیرعاملى، بیروت: دار احیاء التراث العربى. - طیب، عبدالحسین (1378)، أطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات اسلام. - عروسى حویزى، عبد على (1415 ق)، تفسیر نور الثقلین، تحقیق: سید هاشم رسولى محلاتی، چاپ چهارم، قم: انتشارات اسماعیلیان. - عیاشى، محمد بن مسعود (1380 ق)، کتاب التفسیر، تحقیق: سید هاشم رسولى محلاتی، تهران: چاپخانه علمیه. - فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (1419 ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، تحقیق: سید محمد قاضی، چاپ اول، بیجا: مجمع جهانى تقریب مذاهب اسلامى. - فضلالله، محمدحسین (1419 ق)، من وحی القران، بیروت: دار الملاک للطباعه و النشر. - ــــــــــــــ ، (1425 ق)، الندوة، بیروت: دار الملاک للطباعه و النشر. - فؤاد عبدالباقی، محمد (1364 ق)، المعجم المفهرس لالفاظ القرآن الکریم، قاهره: دار الحدیث. - فیض کاشانى، ملا محسن، (1415 ق)، تفسیر الصافی، تهران: انتشارات الصدر. - قمى، على بن ابراهیم، (1367 ش)، تفسیر القمی، قم: دار الکتاب - قمى مشهدى، محمد (1368 ش)، تفسیر کنز الدقائق و بحر الغرائب، تحقیق: حسین درگاهی، تهران: سازمان چاپ و انتشارات وزارت ارشاد اسلامى. - کاشانى، محمد بن مرتضى، (1410 ق)، تفسیر المعین، قم: کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى. - کاشانى، ملا فتحالله (1336 ش)، تفسیر منهج الصادقین فی الزام المخالفین، تهران: کتابفروشی محمدحسن علمى. - کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق (1407 ق)، الکافی، محقق/ مصحح: علیاکبر غفارى و محمد آخوندى، چاپ چهارم، تهران: دار الکتب الإسلامیة. - گنابادى، سلطان محمد (1408 ق)، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، چاپ دوم، بیروت: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات. - مجلسى، محمدباقر (1403 ق)، بحار الأنوار، چاپ دوم، بیروت: دار إحیاء التراث العربی. - مظفر، محمدرضا، (1380 ش)، اصول الفقه، تحقیق: عباس علی زارعی سبزواری، چاپ هشتم، قم: موسسه بوستان کتاب. - مغنیه، محمد جواد (1424 ق)، تفسیر الکاشف، تهران: دار الکتب الإسلامیة. - مکارم شیرازی، ناصر (1364 ش)، تفسیر نمونه، تهران: دار الکتب الاسلامیه. - نیشابوری، محمود بن ابو الحسن، (1415 ق)، ایجاز البیان عن معانی القرآن، بیروت: دار الغرب الاسلامی. - موسوى سبزوارى، سید عبد الاعلى (1409 ق)، مواهب الرحمان فی تفسیر القرآن، چاپ دوم، بیروت: موسسه اهلبیت (ع). | ||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 2,635 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 990 |