تعداد نشریات | 25 |
تعداد شمارهها | 932 |
تعداد مقالات | 7,654 |
تعداد مشاهده مقاله | 12,497,771 |
تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 8,888,142 |
تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مطالعات زن و خانواده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله 9، دوره 6، شماره 2 - شماره پیاپی 12، مهر 1397، صفحه 225-255 اصل مقاله (1.59 M) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jwfs.2018.15019.1431 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مینا معروف پور* 1؛ خدیجه سفیری2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2دانشگاه الزهرا | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مقاله حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده انجام شد. روش تحقیق پیمایش از نوع همبستگی و تحلیلی میباشد. جامعه آماری شامل زنان متاهل و شاغل 18 تا 45 سال شهر نقده در سال 1395 به تعداد 3062 نفرمیباشد که به صورت تصادفی نسبتی و با استفاده از فرمول کوکران 341 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته بود. ازمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی نشان داد که مدرنیته و شاخصهای آن جامعهپذیری مدرن- عناصرهویتی مدرن- منابع فرهنگی و ساختار رفتار گروهی و همچنین جهانی شدن و شاخصهای َآن امپراطوری رسانهها و شیوه زندگی مدرن با تعارض هویتی زنان رابطه دارند. نتایج رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نیز نشان داد که مجموع شاخصها 49 درصد تعارض هویتی زنان شهر نقده را تبیین میکنند که بیشترین سهم را شیوه زندگی مدرن با با بتای541/0 = β و امپراطوری رسانهها با بتای 44/0 = β و پس از ان جامعهپذیری مدرن با بتای241/0 = β و مولفه منابع فرهنگی با بتای128/0 = β و دو مولفه عناصر هویتی مدرن با بتای 096/0 = β و ساختار ارتباط گروهی با بتای 09/0 = β کم اثرترین شاخصها در تبیین تعارض هویتی زنان بودند. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مدرنیته؛ جهانی شدن؛ تعارض فردی هویت؛ تعارض جمعی هویت؛ زنان | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
عنوان مقاله [English] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Sociological explanation of effective factors influence on women’s identity conflict of Naghadeh city | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
نویسندگان [English] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
mina maroufpour1؛ khadijeh safiri2 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1iran | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2University of azahra | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
چکیده [English] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
The present study was done for sociological explanation of factors influential on women’s identity conflict of Naghadeh city in 2017. The method of this study is survey correlation analysis and the population was 18-45 aged married and employed women of Naghadeh city in 2017 which were 3062 women of which 341 were chosen and studied through Cookerian formula in a random stratified way. The authors’ self-made questionnaire was used as the study’s measurement tool. The obtained results of Pearson correlation and liner regression tests revealed that modernity and its indicators: modern socialization - modern identity elements - cultural resources and group behavior structure; also, globalization and its indexes: The Media Empire and modern living style were related to women’s identity conflict. The results of multiple regression and path analysis showed that all the effective factors can predict 49% of women’s identity conflict in which modern living style with = β 0/541 has the main role, media empire with = β0/44 and then modern socialization with = β 0/241, cultural resources with = β0/128, two modern identity elements with = β 0/096 and group behavior structure with = β 0/09 were the less effective indexes in explaining women’s identity conflict. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
کلیدواژهها [English] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
: Modernity, Socialization, Individual Identity Conflict, Collective Identity Conflict, Women | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
اصل مقاله | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده
مینا معروفپور [1] ، خدیجه سفیری [2]
چکیده مقاله حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان شهر نقده انجام شد. روش تحقیق پیمایش از نوع همبستگی و تحلیلی میباشد. جامعه آماری شامل زنان متاهل و شاغل 18 تا 45 سال شهر نقده در سال 1395 به تعداد 3062 نفرمیباشد که به صورت تصادفی نسبتی و با استفاده از فرمول کوکران 341 نفر مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری پرسشنامه محقق ساخته بود. ازمون همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی نشان داد که مدرنیته و شاخصهای آن جامعهپذیری مدرن- عناصرهویتی مدرن- منابع فرهنگی و ساختار رفتار گروهی و همچنین جهانی شدن و شاخصهای َآن امپراطوری رسانهها و شیوه زندگی مدرن با تعارض هویتی زنان رابطه دارند. نتایج رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نیز نشان داد که مجموع شاخصها 49 درصد تعارض هویتی زنان شهر نقده را تبیین میکنند که بیشترین سهم را شیوه زندگی مدرن با با بتای541/0 = β و امپراطوری رسانهها با بتای 44/0 = β و پس از ان جامعهپذیری مدرن با بتای241/0 = β و مولفه منابع فرهنگی با بتای128/0 = β و دو مولفه عناصر هویتی مدرن با بتای 096/0 = β و ساختار ارتباط گروهی با بتای 09/0 = β کم اثرترین شاخصها در تبیین تعارض هویتی زنان بودند..
واژگان کلیدی: مدرنیته، جهانی شدن، تعارض فردی هویت، تعارض جمعی هویت، زنان
مقدمه در جامعۀ امروزی عواملی چون جهانی شدن، صنعتی شدن، توسعه تکنولوژی، توسعه ارتباطات، گسترش اقتصاد، سرمایهداری و فراوردههای فرهنگی آن، نهتنها زندگی مادی و اقتصادی مردم بلکه چارچوبهای نمادین آنها را نیز دگرگون کرده؛ دانشها، مهارتها، باورها، ارزشها و سنتها، قواعد و آداب رسوم اخلاقی و مذهبیپیوسته مورد سوال و تردید قرار میگیرد. در چنین شرایطی افراد به هویت نیاز دارند. از طریق آن انسانها میتوانند نظمینسبیدر زندگی خود و دنیای اطرافشان ایجاد کنند. دسترسی انسانها به طور اعم و زنان به طور اخص به هویت واقعی خود باعث تثبیت موقعیت آنان و رسیدن به اهدافشان میشوند (پیشگامیفرد، انصاری زاده، کرمیو پرهیز،1389). فرد زمانی میتواند مدعی داشتن هویت باشد که تداوم خود اطمینان حاصل کند. این تداوم چیزی نیست مگر احساس ثبات شخصیت در طول زمان. هویت بر تداوم استوار است و هم در چارچوب زمان معنا پیدا مییابد، حتی اگر تداوم به معنای منطقی آن باشد(جنکینز[3]،1996: 27) و گر چه این تداوم زمانی هویت بخش واقعیت ندارد، ما آن را در قالب تاریخ میسازیم. انسان در زمانهای مختلف هویتهای متفاوت کسب میکند، اما چون از دگرگونی و بیثباتی گریزان است، روایت تسلی بخش از خویشتن میسازد تا در قالب آن هویتی واحد را احساس کند (هال[4]، 1996: 227). هویت به معنای چه کسی بودن پاسخی است به نیاز طبیعی انسان برای شناساندن خود به یک سلسله عناصر و پدیدههای فرهنگی و تاریخی و جغرافیایی(مجتهد زاده،1381: 66). از سویی دیگر مفهوم دیگری که در این تحقیق به آن توجه میشود بحث تعارض است. تعارض جزء جدایی ناپذیر زندگی انسان است. گفته میشود وجود حدی از تعارض و تفاوتها و تضادها امری طبیعی هست. خصوصاً در اجتماعات انسانی وجود افراد مختلف با ویژگیهای شخصیتی، نیازها و باورها، انتظارات و اداراکات متفاوت بروز تعارضات اجتناب ناپذیر است. بنابراین طبیعی هست با ورود نظم جدید ـ مدرنیسم ـ به یک جامعه، تضادها و تعارضهای با نظم قدیمیـ سنت ـ ایجاد میگردد؛ چرا که نظم جدید برهمزننده یا تغییردهنده وجوهی از نظم قبلی است. تعارض بوجود آمده در چنین جامعهای برمیگردد به تضاد بین دو نیرو که هریک از سویی فرد را به سمت خود میکشاند و فرد باید میان آنها دست به انتخاب بزند. این دو نیرو مجموعۀ عظیمی از انتخابهایی پیش روی فرد هستند. فرد مدام درباره کوچکترین تا بزرگترین مسائل زندگی در معرض انتخابهای متعدد است، در نتیجه فرد دچار نوعی سردرگمی، اضطراب و افسردگی، دلهره و ناسازگاریهای خانوادگی، انتقام از جامعه، خودکشی تا پوچگرایی گرفته تا معضلات اجتماعی مثل اعمال خشونت... میشود. امروزه در جوامع مختلف، شبکههای سایبری وضعیت جدیدی را برای کاربران فراهم کرده و مرزهای تازهای را در شکلگیری خرده فرهنگها، ارزشها و هویت جوانان پدید آوردهاند. گمنامی، سرعت ارتباطات و سیال بودن شبکهها، پیامدهای گستردهای را برای الگوهای ارتباطی جوانان داشته است. ارتباطات در فضای سایبری ضمن آنکه روابط غیر وابسته به زمان و مکان را تقویت کرده به محملی برای جستجو و ارضای کنجکاویهای جوانان نیز تبدیل شده است (ذکایی،1383: 3-2). درنتیجه بین آنچه که به عنوان هویت در آنها درونی شده بود و هویتهای جدیدی که با توجه به شرایط جدید کسب میکنند، دارای تعارض میگردند. در کشورهای جهان سوم این تعارضات بیشتر است و علاوه بر تدوام آنها منجر به بروز بحرانها و شکافهای اجتماعی میشود. گاهی این شکافها غیرفعال و گاهی فعال هستند و البته در شرایطی شکافهای غیرفعال در آینده فعال میشوند و مانند شکاف طبقاتی و گاهی اوقات بر عکس شکافهای فعال تبدیل به غیرفعال میشوند؛ مانند شکافهای مذهبی در جوامع صنعتی. در حقیقت شکاف به آن ستیزههای گفته میشود که ریشه در بطن جامعه دارند و ساختاری هستند، در ایران خصوصاً شکافهای پدید آمده ناشی از مدرنیسم است و بحران خیزی جامعه ایران ناشی از تقابل سنت و مدرنیته است و بحران هویت ریشه در روند مدرنیزاسیون جامعه ایران از اوائل سلطنت قاچار دارد (صلاحی، تیمورپور، ناصری پور و فاضل فکور،1384). در واقع سنت و مدرنیسم با همه بنیانهای هنجاری و ارزشی که در دل خود دارند، حکم دو نیروی متعارض را دارند که هریک برای آدمی واجد جذابیتهای میباشند. در نتیجه انسان امروزی در کشاکش دائمیانتخاب بین این دو نیروی متعارض است و این کشاکش تبعاتی به همراه دارد دامنه این تبعات از مسائل فردی مانند استرس و اضطراب، پوچگرایی گرفته تا معضلات اجتماعی مانند اعمال خشنونت میتواند گسترده باشد ( سفیری، 1392: 3). تحولاتی که در دهههای اخیر در زمینه ارتباطات و تکنولوژی روی داده سبب دگرگونی در نقشهای اجتماعی وآگاهی زنان شده است. تبلیغات رسانهها و منابع فرهنگی در کنار عناصر هویتی مدرن منجر به اعمال شیوۀ زندگی مدرن برای زنان شده در نتیجه با افزایش سطح تحصیلات، مشارکت، اشتغال و.... زنان در کارهای درآمدزا از سویی سبب کاهش مطلوبیت الگوی زن سنتی میشود و از سویی دیگر دشواری در هماهنگ کردن نقشهای سنتی و قدیمی با نقشهای جدید میشود و میتواند به تعارض هویت زنان منتهی شود. در نگاه اول به نظر میرسد که این نقش جدید منجر به افزایش درآمد، بهبود وضع اقتصادی و افزایش عزت زن شاغل میشود، اما زمانی که زن نتواند بین انتظارات نقشهای خویش تعادل برقرار نماید دچار نوعی تعارض کار/ خانواده میشود(آیکان[5]،2005). در واقع؛ تعارضات هویتی موجب برهم خوردن نظم و امنیت اجتماعی میشود. در نتیجه با هجوم تکنولوژی و جهانی شدن و تسلط بیچون و چرای رسانهها بر زندگی جوامع در کنار به جامعهپذیری مدرن افراد در جامعه منجر شده و در کل شیوۀ زندگی و سبک زندگی مردم بالاخص زنان تغییر مییابد. با توجه به وضعیت ایران در عصر حاضر و مسائل متعددی که در رابطه با جامعه ایران در سطح داخلی و خارجی مطرح است. همچنین، از آنجا که کشور ما جامعهای در حال گذار است و شاهد تغییرات وسیعی در سطوح مختلف اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و به ویژه تکنولوژیک است، تحلیل وضعیت تعارض در هویت فردی و اجتماعی به عنوان مسألهای جدی حائز اهمیت فراوانی است (عبدالحسینی و حقیقتیان، 1394). در این میان؛ مقولۀ هویت زن نیز از جایگاه خاصی برخوردار است. پرداختن به موضوع هویت زنان جوان و نقش آنان در تمدنسازی، به علت اهمیت این مسأله در ایجاد جامعهای با هویت ایرانی و نقش آنان به عنوان مادران تمدنساز آینده میباشد. تمدن ارتباط مستقیمی با فرهنگ سالم و سازنده دارد. برای رسیدن به تمدن صحیح ایرانی، شناخت هویت زنان جوان بسیار ضروری به نظر میرسد. حساسیت مسألۀ هویت به این دلیل است که این مقوله به شدت تحت تاثیر تحولات اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و تکنولوژیک پیرامون خود قرار دارد و این میان مسألۀ هویت زنان نیز بیشترین سهم را در پذیرش این آثار دارا است ( سفیری،1392: 4). با توجه به اینکه امروزه مسأله زنان نه صرفاً به عنوان مسألۀ جهانی بلکه به عنوان درگیریهایی بین سنت و مدرنیته در داخل ایران نیز بدل شده است؛ لذا برخورد سنت با مدرنیته طی دهۀ اخیر در برجسته کردن مسألۀ هویت فردی و اجتماعی زنان و دختران و مشارکت سیاسی و اجتماعی آنان و ایفای نقشهای اجتماعی مدرن و غیرسنتی بیشتر نمایان شده است (گیدنز[6]،1378). در کنار دگرگونیها وتحولات فرهنگی، دگرگونیهای اقتصادی و مشارکت زنان در کارهای درآمدزا و ازدیاد فرصتهای تحصیلی و آموزشی ملازم با آن موجب تعدد اجتماعات و گروهها و روابط اجتماعی و تعلقات گروهی زنان شده و در نتیجه تعدد و تکثر منابع هویت سازی زنان را در پی داشته است. این فرایند تاثیر عمیقی هم بر نهادهای جامعه و هم برآگاهی زنان گذارده و سبب کاهش مطلوبیت الگوی زن سنتی در خانوادۀ پدر سالار به ویژه در میان زنان تحصیل کرده و شاغل میشود (ساروخانی و رفعت جاه،1383). ساختار سنتی خانواده که عمدتاً مبتنی بر تفاوتهای جنسیتی است در دههای اخیر در اثر فرایندهای جدایی ناپذیر و به هم بسته کار و آگاهی زنان زیر سوال رفته است. تحصیلات عالی و اشتغال زنان از سویی باعث کسب ارزشها و نگرشها و برداشتهای جدید و از سویی سبب دشواری در هماهنگ کردن نقشهای سنتی با نقشهای جدید شده است و به تعارض هویت اجتماعی زنان منتهی میگردد (ساروخانی و رفعت جاه،1383). اشتغال زنان ثمره چنین تغییراتی هست که با وظایف سنتی ایشان متفاوت بوده است (تبریزی و هوشنگی،1392). زنان دوران پیشاصنعتی اکنون با شیوهها و تغییرات جهان مدرن آشنا شدهاند. حضور آنان در صحنههای اجتماعی، کاهش ساختار قدرتی خانوادگی (تصمیم گیری در امور) دسترسی زنان به اینترنت و شبکههای جهانی، حضور آنها در دانشگاها و... منجر به تعریف جدید از هویت آنان شده است. چالشهای هویتی که پیگیریهای خاصی از بحرانهای هویت که خود محصول تعارضهای هویتی است را در پیش روی زنان قرار داده است. زنان در جامعۀ در حال گذار دارای تضاد نقشها و انتظارات جامعه و خانواده و جهان هستند. از سویی خانواده و والدین ریشههای سنتی را کماکان حفظ کردهاند و ازسویی تغییرات موجود در جامعه ناشی از پدیده جهانی شدن انتظارات خاصی را میطلبد و زن امروزی در کشمکش میان اینها دچار تضاد نقشها و انتظارات شده است (صلاحی و همکاران، 1384). در نتیجه توجه به شهرهای کوچکی مانند شهر نقده از توابع استان آذربایجان غربیکه طی سالهای اخیر شاهد بالا رفتن بیسابقه سطح تحصیلات و شغل زنان این شهر و عدم توانایی تعادل بین آداب و سنن گذشته و فرهنگ پدرسالارانه با طرز فکر و رفتار و انتظارات زنان تحصیلکرده و تاخیر در ازدواج و حتی طلاق زنان، شاهد تعارض در هویتیابی زنان این شهر در زندگی خصوصی و اجتماعی آنها هستیم؛ در نتیجه عمدهترین سوال تحقیق حاضر این است که شاخصهای تعارض هویتی فردی و جمعی زنان شهر نقده کدامند؟ عوامل موثر بر تعارض هویتی زنان کدامند؟ بنابراین مقاله حاضر در صدد است تا تعارض هویتی زنان و عوامل موثر برآن در شهر نقده را مورد بررسی قرار دهد چرا که زنان نیمی از جمعیت را تشکیل میدهند و حتی بنیان و تحکیم خانواده بر دوش زنان است و سلامت روحی و روانی خانواده و نظم وامنیت اجتماعی را به دنبال دارد.
ادبیات تحقیق: تعارض یکی از جنبههای غیر قابل اجتناب زندگی مدرن است. شواهد و مدارک بسیاری نشان دادهاند که ما اغلب در مدیریت و کنترل تعارضات و همچنین ابراز واکنش موثر نسبت به پدیدۀ تغییر با شکست مواجه میشویم. میزان بالای طلاق، نمونههای ناامیدکنندهای از سوء استفادههای جنسی و فیزیکی از کودکان، شکستهای پرهزینه حاصل از مخاطرات بین المللی و جنگهای خونین نژادی ما را متقاعد میکند که تواناییهای لازم را جهت سازگاری در مواجهه با تعارضات پیچیدۀ میان فردی، سازمانی و جهانی نداریم. دن تی جاسولد از دانشگاه سیمون فریزرکانادا چنین بیان میکند که" تغییر موجب پیدایش تعارض شده و تعارض تغییر را به وجود میآورد" (کنیکی[7]،1384). برعکس تصور منفی که در زمینۀ تعارض وجود دارد، تعارض ضرورتاً امری منفی نیست، بلکه حد متوسطی از آن بتواند موجب بالا بردن سطح عملکرد شود. آنچه در زمینه تعارض اهمیت دارد، نحوه رویارویی و مواجهه با آن است علاوه بر این در حل تعارض، ابتدا باید به تجزیه و تحلیل آن پرداخت سپس از فنون مختلف که در این زمینه وجود دارداز قبیل مذاکره، میانجیگری و داوری و مانند آن برای حل تعارض استفاده کرد (جهان تیغ،1390). گیدنز معتقد است؛ هویت شخص چیزی نیست که در نتیجۀ تداوم کنشهای اجتماعی به او تفویض شده باشد، بلکه چیزی است که فرد باید آن را به طور مداوم و روزمره ایجاد کند و در فعالیتهای بازتابیخویش مورد پشتیبانی قرار دهد. گیدنز معتقد است که «خود» انسان در کنش متقابل با دیگران است که هویتش را ایجاد و در جریان زندگی آن را پیوسته تغییر میدهد. خود، مفهوم منفعلی نیست که تنها تحت تاثیر عوامل بیرونی شکل بگیرد؛ بلکه ناشی از تعامل درون و بیرون است. علاوه بر آن هویت تفویض نمیشود، بلکه باید به وسیلۀ خود فرد ایجاد شود (گیدنز،1387: 32). گیدنز دوره مدرن را دورهای میداند که با بازاندیشی[8] مشخص میشود. «در شرایط مدرنیته، واقعیت اجتماعی ضرورتاً یا به صورت اجتناب ناپذیری به امری تأملی تبدیل شده است» (اسمارت2،1383: 184). به نظر تاجفل3 هویت فرد در تعامل با گروه شکل میگیرد؛ این تعامل در موقعیتهای متفاوت و همچنین گروههای مختلف ابعاد گوناگونی به خود میگیرد، اما آنچه مسلم است؛ بحث هویت یابیفرد در شناخت موقعیت با توجه به عناصر شناختی، ارزشی و احساس معنا مییابد. موقعیتها، تعیین کنندۀ جدی هویت فرد نیستند، چرا که افراد از نظر تاجفل با آگاهی از پیامدهای احتمالی و تأثیرات کنشهای ساختاری موقعیت، خود را وارد گروه یا موقعیت کرده، هویت خود را نشان میدهد (عبدالحسینی و حقیقتیان،1394). جنکینز معتقد است؛ هویت اجتماعی خصلت یا خصیصه همه انسانها به عنوان موجوداتی است و از این لحاظ سرچشمۀ معنا تجربه برای مردم است و میتوان بر این امر صحه گذاشته که هویت بر ساخته میشود.آنچه یک گروه انسانی را هویت میبخشد شباهتی است که باعث آنها از گروههای دیگر میشود. شباهت وتفاوت معناهایی هستند که افراد آنها را میسازند. فرهنگ جوامع بشری فرایند تفاوت وشباهت را عینیت میبخشد (جنکینز،1381). اساس تئوری هویت پیتر بورک4 عبارت است از این که اضطرابهای اجتماعی، ناشی از هویتهای نامنظم و جداگانهای است که تعارض انها با یکدیگر استرس ایجاد میکند. به نظر وی افراد دارای هویتی ثابتی نیستند، بلکه با توجه به هر نقشی که در جامعه ایفا میکنند؛ هویت جدید مییابند. این هویتها ممکن است گسسته یا شکسته و ناقص باشند و تا وقتی که تعارض این هویتهای ناقص برطرف نشود؛ تعارض و اضطراب اجتماعی باقی میماند (بورک،1997). آنچه در نظر بورک اهمیت دارد، فرایند سازگاری ورودی با معیار هویت میباشد که پیامد آن سازگاری رفتارهای اجنماعی متفاوت است. دورکیم[9] در نظریۀ آنومیخود این مطلب را بیان میکند که دوره هایی در جامعه پدیدار میشوند که در آنها عامل وحدت بخش نخستین دچار خلل میشود، وضعیتی به وجود میآید که در آن از یک طرف پیچیدگیهای جامعه پیش رفته و گروههای جدیدی پیدا شده است؛ انسجام سنتی به هم ریخته و از سوی دیگر نظام جدیدی استوار شده است. در این مرحله است که وضعیت بیهنجاری یا آنومیپدید میآید (آزاد ارمکی و مهری،1377: 83). اگر ارزشها و هنجارهای اجتماعی نتوانند اقتداری آمرانه داشته باشند و مدیریت اخلاقی لازم را بر فرد اعمال کنند، فرد نمیتواند جهت رفتار خویش را تعیین کند؛ در این شرایط هنجارها و معیارهای اجتماعی پریشان شده یا اینکه با یکدیگر ناسازگار میشوند و فرد برای هماهنگ شدن با آنها دچار سردرگمیمیشود؛ در نتیجه فرد در وضعیتی قرار میگیرد که به درون خویشتن خود پناه میبرد و بدبینانه همۀ پیوندهای اجتماعی را نفی میکند. در چنین شرایطی است که بحران هویت مفهوم پیدا میکند. بحران هویت در پی بیهویتی به وجود میآید. در واقع دور شدن از هویتهای موجود و نیافتن هویت مطلوب افراد را سردرگم و بلاتکلیف میکند که خود زمینۀ مساعدی را برای رشد آسیبهای اجتماعی و تعارض هویتی فراهم میسازد ( سفیری،1392: 21). از منظر گیدنز، مدرنیته، پدیدهای به گونه ذاتی، جهانی است و این امر در برخی از بنیادی ترین ویژگیهای نهادهای مدرن به ویژه از جا کندگی و بازاندیشی نهادها، آشکار است(گیدنز،1377: 76). فرایند جهانی شدن، این امکان را فراهم میسازد تا انسانها از سلطه مرزهای مکانی رهایی یابند و در گسترۀ بسیار پهناور فضا و زمان با یکدیگر رابطه بر قرار کنند(پیشگامیفرد و همکاران،1389). انقلاب ارتباطاتی و اطلاعاتی هزارۀ سوم بسیار فراتر از صرفاً الکترونیکی کردن رابطه انسانها ست. تکنولوژی نوین ارتباطی و اطلاعاتی با فراهم آوردن امکان پیدایی جامعه شبکه ای، نه تنها به افراد و جوامع در قالب هایی تازه هویت هایی تازه بخشیده، بلکه رفتار ما را نسبت به خود، دیگران و جهان تغییر داده است (اولسون[10]،1377: 5). در نتیجه مهمترین شاخصهای فرهنگی جهانی شدن شامل امپراطوری رسانهها و همچنین شیوه زندگی مدرن میباشد. نقش موثر رسانههای جمعی در زندگی اجتماعی وتاثیر نافذ آن در شکل بخشی به هویت باعث شده تفاوتهای از بیش موجود بین هویت وشیوههای نگرش و شیوههای رفتاری، در پرتو تازهای نگریسته شود. افراد هنگام استفاده از رسانههای ارتباطی وارد اشکال تعاملی میشوند که از جنبههای خاص با نوع تعامل رودرو تفاوت دارد(تامپسون[11]،1380: 9). کاستلز معتقد است با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات فرهنگ دگرگون گشته، در نتیجه فرهنگهای نوینی در حال ظهور است (نیازی،1390: 192). به اعتقاد کاستلز شبکه اینترنت ستون فقرات ارتباطات جهانی از دهه 1990 به بعد است، چرا که به تدریج بیشتر شبکههای اجتماعی را به یکدیگر پیوند خواهد داد. مسأله بدین جا ختم نشده؛ بلکه انتشار اینترنت و شبکههای ارتباطی کامپیوتری به تدریج فرهنگ کاربران شبکه و حتی الگوهای ارتباطی آینده را نیز شکل میدهد. از نظر کاستلز جامعه شبکهای که محصول اصلی اینترنت است بر ساخته شدن هویت افراد مؤثر خواهد افتاد (تاجیک اسماعیلی و محراب بیگی،1393). از نظر هابرماس[12] در عرصه فرهنگی نوعی همسانی ایجاد شده و فرهنگ آمریکایی نه تنها خود را بر سرزمینهای دور تحمیل میکند، بلکه حتی در غرب نیز معنادارترین تفاوتها را کمرنگ و ریشه دارترین سنتهای محلی را سست بیان کرده است (نوابخش،1389: 49). از نظریه گیدنز اینگونه استنباط میشود که امروزه افراد با مدیریت کردن برنامههای خود حول رژیم غذایی، ورزش کردن، مراقبتهای آرایشی و بهداشتی و... سعی در متمایز کردن خود از دیگران توسط سبک و حالات بدنشان را دارند. در واقع، یکی از کارکردهای مدیریت بدن به عنوان یکی از مؤلفههای سبک زندگی، هویت بخشی و ایجاد تمایز بین افراد است (ادیبیسده و جلالی آکردی،1392). سبکهای زندگی از نظر گیدنز کردارهایی هستند که به جریانهای عادی زندگی روزمره تبدیل شدهاند، جریان هایی که در لباس پوشیدن، غذا خوردن، شیوههای کنش و محیط دلخواه برای ملاقات کردن دیگران جلوه میکنند. چنین رفتارهایی بازتاب دهنده هویتهای شخصی و جمعی اند (فاضلی؛ به نقل از ذوالفقاری و سلطانی،1390: 30) و هر چه نفوذ و کشش سنت کمتر شود و هر چه زندگی روزمره بیشتر بر حسب تأثیرات متقابل عوامل محلی و جهانی بازسازی شود، افراد بیشتر ناچار میشوند که شیوه زندگی خود را از میان گزینههای مختلف انتخاب کنند. با این وصف به دلیل باز بودن زندگی اجتماعی امروزین و همچنین به علت تکثریابیزمینههای عمل و تنوع «مراجع»، انتخاب شیوه زندگی بیش از پیش در ساخت هویت شخصی و فعالیت روزمره اهمیت پیدا میکند (گیدنز،1388: 21). درتحقیقات نیکخواه قمصری و منصوریان راوندی (1393) یافتهها حاکی از آن بود که سابقه و مدت زمان استفاده هفتگی از اینترنت در تقویت و ضعف هویت جنسیتی مؤثر بوده است. بدین نحو که هر چه میزان و سابقه استفاده از اینترنت از سوی کاربران افزایش پیدا میکند، هویت جنسیتی قوی تر میشود. نتایج تحقیق ربیعی (1387) نشان داد که رسانههای نوین، عامل تغییرات در نهادهای هویت ساز شدهاند و فضای مجازی عوامل معناساز هویتی را دستخوش تغییر نموده است و جامعه ایران بحرانهای هویتی دوره پسا صنعتی و فضای مجازی را به تجربه میکند. ساروخانی و رفعت جاه(1383) دریافتند؛ شاهدایجاد شکل جدیدی از هویت انسانی در دوران مدرنیسم هستند که هر یک دلایل ایجاد این تغییر هویت را در مجموعه عوامل خاص خویش میبینند. آندری لابش[13] (2014) نشان داد تحولات کنونی جوامع با افزایش ارتباطات تعیین گردیده و تأکید بیشتر بر هویت دارند. در واقع هویت فرهنگی پایاپای جهانی شدن جوامع را به سوی تحولات و تغییرات مثبت سوق میدهد. همچنین سرویدیو2 (2014) این نتیجه رسید که اعتیاد به اینترنت باعث اخلال در رفتار افراد شده است. نتایج پژوهش چن3 (2012) نشان دهنده آن بود که با توسعه رسانهها و شیوههای ارتباطی نوین مردم به طور چشمگیری متحول شده و روابط، سازگاری و مداخلات درون فرهنگی نیز دستخوش تغییر گردیدهاند. در تحقیق مشابه دیگری باون4 (2012) دریافت؛ میزان مصرف پوشاک راهی برای نشان دادن هویت غیر انحصاری در نظر گرفته میشود. کاستلز (1380) دریافت؛ همگنی هویت فرهنگی پاسخگویان با جهانی شدن، ارتباط نزدیکی داشته و میتواند تهدید در تغییر سطح هویت فرهنگی آنان به شمار روند.
چهارچوب نظری در تحقیق حاضر تئوری آنتونی گیدنز و تاجفل و بورک برای تعارض فردی و جمعی هویت به عنوان به مبنای نظری و مفهومیدر نظر گرفته شده است. همچنین نظریه گیدنز برای نقش مدرنیته و شاخصهای آن شامل منابع فرهنگی- جامعهپذیری مدرن- عناصر هویتی مدرن و ساختار ارتباط گروهی مبنای نظری قرار گرفت. همینطور نظریه نقش جهانی شدن گیدنز و کاستلز تحت عنوان امپراطوری رسانههای کاستلز و سبک زندگی مدرن گیدنز به عنوان شیوه زندگی مدرن مبنای نظری تحقیق حاضر قرار گرفته است. از نظر گیدنز هویت انسان در کنش متقابل با دیگران ایجاد میگردد و در جریان زندگی پیوسته تغییر میکند. هیچ کس هویت ثابتی ندارد. هویت، سیال و همواره در حال ایجاد شدن و عوض شدن است. از سویی دیگر، به دلیل پویایی جوامع امروزی، حق انتخاب و تنوع انتخاب افراد بیشتر است و همچنین تنوع مراجع در ساخت هویت شخصی افراد خیلی موثر است. بازتابندگی خود در جوامع امروزی آن قدر زیاد است که حتی جسم افراد تحت تاثیر بازتابندگی خود است. مضافاً اینکه با توسعه ارتباطهای جمعی و ارتباطهای الکترونیکی تداخل توسعه هویت شخصی و نظامهای اجتماعی تاحد موازین و معیارهای جهانی و عام بیش از پیش محسوس شده است. در عصر جدید که دوران پس از نظامهای سنتی است، هویت شخصی به طور بازتابیبه وجود میآید. در زندگی اجتماعی امروزین، مفهوم شیوه زندگی معنای خاصی به خود میگیرد. هر چه نفوذ و کشش سنت کمتر میشود، هر چه زندگی روزمره بیشتر بر حسب تاثیرات متقابل عوامل محلی و جهانی بازسازی میشود، افراد بیشتر ناچار میشوند شیوه زندگی خود را از میان گزینههای مختلف انتخاب کنند. گیدنز معتقد است، هویت فردی(شخصی) را باید خلق نمود و تقریبا به طور مداوم آن را با توجه به تجربیات متناقض زندگی روزمره وگرایش تطمیع کننده نهادهای امروزین مورد تنظیم وتجربه قرار داد. در این مدل، افراد دارای یک هسته اولیه خود میباشند که از سه عامل اعتماد بینادین،ویژگیهای فردی وجامعهپذیری تشکیل شده است. قسمت اعتماد بنیادین خود از طریق عادی شدن تماسها، توانایی عقلانی کردن امور و تفسیر موفقیت آمیز فرد از کنش خود بر تعداد کنشهای موفق فرد و انگیزه برای کنش بعدی ونتیجتا برهویت اجتماعی فرد تاثیر گذار است. ویژگیهای فردی که خود شامل ویزگیهای ظاهری، ویژگی روانی و میزان اعتمادبه نفس است، از طریق تفسیر موفقیت آمیز دیگران از کنش و توانایی ایفای نقشهای گوناگون باعث ایجاد خودهای متعدد و انگیزه برای کنش بعدی میشود که نهایتا بر هویت اجتماعی فرد تاثیر میگذارد. قسمت سوم نیز جامعهپذیری است که خود به دو قسمت سنتی و مدرن تقسیم میشود. در جامعهپذیری سنتی افراد حق انتخاب نداشته و از مراجع محدودی پیروی میکنند و دارای یک هویت انتسابیمیباشند. جامعهپذیری مدرن باعث کثرت محیط اجتماعی از یک طرف و تنوع مراجع از طرف دیگر میشود که این دو باعث ایفای نقشهای متعدد، ایجاد خودهای متعدد و ایجاد حق انتخاب برای فرد و رفتار مطابق با محیطهای گوناگون میشوند. به نظر وی، این سه عامل به صورت هم عرض بر میزان انگیزه برای کنش بعدی فرد موثر بوده و در نتیجه هویت اجتماعی فرد را تحت تاثیر قرار میدهند.بعضیها قابل انعطافند در حالی که بعضی دیگر بسته تر و سخت ترهستند وهنوز هم یک سری محدودیت و فشارهایی را بر آنچه که افراد در کنش متقابل چهره به چهره انجام میدهند، تحمیل میکنند. اندیشۀ عمده دربارۀ هویت اجتماعی توسط تاجفل و همکارانش مطرح شد. تاجفل دریافت که صرف دسته بندی اجتماعی افراد در دو گروه مجزا، میتواند منجر به گونهای رفتار بین گروهی شود که افراد به نفع اعضای گروه خود و به ضرر افراد بیرون از گروه عمل کنند. در واقع، این موضوع را آشکار ساخت که صرف آگاهی از بودنِ در یک گروه در مقابل گروه دیگر، تحت شرایط خاص، برای به راه افتادن فرایندهای رقابت و تبعیض بین گروهی کافی است. به عبارت دیگر، هویت اجتماعی به عنوان جنبهای از خود انگارۀ شخصی، مبنی بر عضویتهای گروهی مفهوم سازی شده است. پیتر بورک یکی از نظریه پردازان کنش متقابل گرایی است که بطور جدی به بررسی هویت اجتماعی پرداخته است. اساس تئوری هویت پیتر بورک عبارت است از این اضطرابهای اجتماعی، ناشی از هویتهای نامنظم وجداگانهای است که تعارض انها با یکدیگر استرس ایجاد میکند. به نظر پیتر بورک افراد دارای هویتی ثابتی نیستند،بلکه با تجه به هر نقشی که در جامعه ایفا میکنند هویت جدید مییابند. این هویتها ممکن است گسسته یا شکسته و ناقص باشند و تا وقتی که تعارض این هویتهای ناقص برطرف نشود تعارض و اضطراب اجتماعی باقی میماند. بورک اضطرابهای اجتماعی ناشی از تعارض هویتها را مطرح میکند و بر آن است که افراد با توجه به نقشهای مختلف، دارای هویتهای جداگانه میشوند. بورک هویت را یک مجموعه معنی که در تعریف یک نقش و یا موقعیت اجتماعی از اینکه شخص کیست به کار برده میشود میداند. میتوان گفت که منابع محیطی و نمادها در محیط اجتماعی واقع شده و با توجه به دروندادها در تعاملی که بین خود (ذهن فرد) و جامعه (محیط اجتماعی) صورت میگیرد، برونداد اولیه صورت میگیرد و در مقایسه با معیارهای ذهنی دیگران است که برون داد نهایی که همان رفتار اجتماعی فرد میباشد واقع میگردد و وارد محیط اجتماعی میشود و این محیط اجتماعی منبعی برای ادراک کنش گران دیگر میگردد و با توجه به اینکه منابع محیطی و نمادها با معیارهای ذهنی خود از هویت مقایسه میگردد، در ادراک از منابع محیطی، یک سیستم معانی مشترک در بین کنشگران واقع میشود، که موجب میشود فرد رفتار خود را (رفتار فردی) با این سیستم معانی مقایسه نموده و در نهایت به شکل رفتار اجتماعی بروز نماید که میتواند رفتار اجتماعی سر منشا مشارکت خود در محیط اجتماعی گردد. در نهایت، طبق تئوری بورک، افراد دارای هویت ثابتی نیستند، بلکه با توجه به هر نقشی که در جامعه ایفا میکنند هویت جدید مییابند. این هویتها ممکن است گسسته یا شکسته و ناقص باشند و تا وقتی که تعارض این هویتهای ناقص برطرف نشود تعارض و اضطراب اجتماعی باقی میماند.
فرضیه های تحقیق: 1- جهانی شدن با تعارض هویتی زنان شهرستان نقده رابطه معنادار دارد. 2- مدرنیته با تعارض هویتی زنان شهرستان نقده رابطه معنادار دارد.
معرفی متغیرهای تحقیق: متغیرهای مستقل: 1- مدرنیته شامل: منابع فرهنگی- جامعهپذیری مدرن- عناصر هویتی مدرن- ساختار ارتباط گروهی 2- جهانی شدن شامل: امپراطوری رسانهها و شیوه زندگی مدرن. متغیر وابسته: تعارض هویتی زنان در ابعاد فردی و جمعی.
روش پژوهش: تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و شیوه جمع آوری اطلاعات از نوع همبستگی و تحلیلی است. جامعه آماری شامل زنان متاهل و شاغل 18تا45 سال شهر نقده در سال 1395 به تعداد 3062 نفرمیباشد که با استفاده از فرمول کوکران و روش تصادفی نسبتی از بین مناطق شمال-جنوب-شرق-غرب و مرکز شهر 341 نفر انتخاب شدند. با توجه به اینکه تعداد زنان ساکن در مناطق 5گانه به تعداد مساوی نمیباشد؛ لذا با نسبت گرفتن تعداد آنها در هر یک از مناطق؛ نمونه هر منطقه مشخص شد و در ادامه برای هر منطقه به صورت تصادفی سیستماتیک از زنان تحقیق به عمل آمد. ابزار اندازه گیری به صورت محقق ساخته طراحی شد. این پرسشنامه شامل 45گویه در مقیاس5 گزینه ای طیف لیکرت برای تعارض هویتی زنان و 50 گویه برای عوامل موثر برآن میباشد که گویهها و شاخصهای هر متغیر طبق اطلاعات جداول(1)و (2)و (3)طراحی شد. روایی سؤالات مربوط به متغیرها در این پژوهش، ابتدا از طریق روش تعیین اعتبار محتوایی و با راهنماییها و نظرات اساتید مجرب انجام گرفت. سپس با استفاده از تحلیل عاملی نظرات آن ها؛ اعتبار سازه ای انجام و مورد تایید قرار گرفت. برای تعیین پایایی پرسشنامه تحقیق حاضر، از شاخص آلفای کرونباخ استفاده شد. ابتدا پرسشنامهها در بین 30 نفر از نمونه آماری به طور تصادفی توزیع گردید، سپس اطلاعات جمعآوری شده مورد آزمون قرار گرفته و با استفاده از نرم افزار SPSS ورژن 21 ضریب آلفای کرونباخ برای تک تک متغیرها و شاخصهای آنها بالای 7/0 بدست آمد. در نتیجه پرسشنامه دارای روایی و پایایی قابل قبولی بوده و تحلیلها از طریق ازمونهای ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی و رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر جهت تبیین اثرات شاخصها استفاده گردید.
معرفی متغیرهای تحقیق: متغیرهای مستقل: 1- مدرنیته شامل: منابع فرهنگی- جامعهپذیری مدرن- عناصر هویتی مدرن- ساختار ارتباط گروهی 2- جهانی شدن شامل: امپراطوری رسانهها و شیوه زندگی مدرن. متغیر وابسته: تعارض هویتی زنان در ابعاد فردی و جمعی.
تعاریف مفهومیو عملیاتی متغیرها: تعریف متغیر وابستۀ تعارض هویتی زنان تعارض هویتی چالشی که فرد در برآوردن ابعاد گوناگون تشکیل دهنده هویت خویش با آن مواجه است و ممکن است از تعدد یا تفاوت این ابعاد ناشی شده باشد (تبریزی و هوشنگی،1392). در این تحقیق تعارض هویتی زنان شامل تعارض فردی در 21 گویه و تعارض جمعی در 24 گویه میباشد.
تعریف تعارض فردی این نوع تعارض در درون فرد اتفاق میافتد و زمانی رخ میدهد که فرد در جهت رسیدن به اهداف به مانعی برخورد کند(به نقل از رضائیان،1382). در این تحقیق تعارض فردی هویت شامل چهار شاخص ویژگیهای ظاهری- ویژگیهای روانی- اعتماد به نفس و استقلال در 21 گویه (مطابق جدول1)میباشد. تعریف تعارض جمعی تعارض جمعی بین دو یا چند فرد رخ میدهد که دارای ارزشها، آرزوها، سبکهای ارتباطی و دیدگاههای متفاوت هستند. از جمله نشانههای تعارضات بین افراد، صحبت نکردن همکاران با یکدیگر و اعتنا نکردن به یکدیگر، بدگویی یکدیگر، رد کردن و آگاهانه به تضعیف یکدیگر پرداختن است (به نقل از رضائیان،1382). در این تحقیق تعارض جمعی هویت شامل سه شاخص خانوادگی- آگاهی جنسی- ارزشهای خانوادگی در 24 گویه (مطابق جدول1) میباشد. تعریف متغیر مستقل جهانی شدن هولمز و هوگ و جولین تعریفی از مشخصات کلیدی جهانی شدن ارایه کردهاند :جهانی شدن مفهوم پیچدهای از فرایندهای سیاسی، فرهنگی، اجتماعی است که مرزهای ملی را در مینوردد وسطح ارتباطات جهانی را افزایش میدهد و فضای اجتماعی منحصر به فردی را ایجاد میکند (به نقل از وست و هیت[14]،2011). در این تحقیق؛ جهانی شدن دارای دو شاخص امپراطوری رسانهها و شیوۀ زندگی مدرن در 24 گویه (مطابق جدول1) میباشد. تعریف متغیر مستقل مدرنیته گیدنز مدرنیته را شیوههای زندگی یا سازمان اجتماعی خاصی میداند که از سدة هجدهم میلادی در اروپا شکل گرفت و نفوذ آن بتدریج جهانی شد(گیدنز،1377: 4). از نظر او مدرنیته به طور اساسی از گذشته گسسته و بریده است ؛بدین معنا که نهادهای اجتماعی مدرن، از برخی جهات ویژگیهای بیهمتایی دارند که آنها از سامانهای سنتی متمایز میکند(همان :6). به نظر وی، رواج اندیشه تکامل گرایی اجتماعی مانع تشخیص کامل این گسست شده است از این رو تحلیل درست مدرنیته را مستلزم «ساخت شکنی یا از اعتبار انداختن روایت تکاملی میداند (همان :8). در این تحقیق؛ مدرنیته شامل چهار شاخص منابع فرهنگی- جامعهپذیری مدرن- عناصر هویتی مدرن و ساختار ارتباط گروهی در19 گویه (مطابق جدول1)میباشد.
جدول (1): تعریف عملیاتی (تعارضات هویت فردی- جمعی )
جدول (2): تعریف عملیاتی (متغیر مستقل جهانی شدن)
جدول (3): تعریف عملیاتی (متغیر مستقل مدرنیته و شاخصهای آن)
یافته ها: ویژگیهای فردی زنان مورد مطالعه: در بررسی حاضر از بین 341 نفر زنان پاسخگوی مورد مطالعه مطابق جدول (4) ملاحظه میگردد سن 158 نفر (2/47%) تا 30 سال، 143 نفر (7/42%) بین 31 تا 40 سال و 34 نفر (1/10%) بین 41 تا 50 سال میباشد.
جدول شماره (4) توزیع فراوانی سن زنان پاسخگو
طبق اطلاعات جدول (5) ملاحظه میگردد میزان تحصیلات 14 نفر (6/4%) از پاسخگویان دیپلم، 32 نفر (4/10%) فوق دیپلم، 159 نفر (8/51%) لیسانس، 74 نفر (1/24%) فوق لیسانس و 8 نفر (6/2%) نیز دکتری و بالاتر میباشد و 20 نفر (5/6%) نیز دانشجو میباشند.
جدول شماره (5) توزیع فراوانی میزان تحصیلات زنان پاسخگو
مطابق جدول (6) ملاحظه میگردد 76 نفر (8/24%) از کارکنان کارمند، 132 نفر (1/43%) فرهنگی، 9 نفر (9/2%) مدیر، 22 نفر (2/7%) پرستار، 1 نفر (3/0%) نظامیو نیز 66 نفر (6/21%) دارای شغل آزاد میباشند.
جدول شماره (6) توزیع فراوانی وضعیت شغلی زنان پاسخگو
میزان تعارض در هویت فردی و هویت جمعی زنان شهرستان نقده متفاوت است. مطابق جدول (8) و بر اساس آزمون t همبسته انجام شده برای مقایسه میزان تعارض فردی و جمعی زنان؛ سطح معنی داری آزمون 000/0= P و زیر 05/0 و مقدار 01/10 = tمیباشد در نتیجه فرض H0 رد و فرضیه تحقیق قبول میشود و بین تعارض در هویت فردی و هویت جمعی زنان شهرستان نقده تفاوت وجود دارد. همچنین اطلاعات جدول (7) نشان میدهد که میزان تعارض در هویت فردی زنان با میانگین 99/62 بیشتر از تعارض در هویت جمعی آنان با میانگین 21/58 میباشد.
جدول شماره (7) شاخصهای آماری متغیرهای تعارض در هویت فردی و هویت جمعی زنان
جدول (8) نتایج آزمون مقایسه میانگینها برای متغیرهای تعارض در هویت فردی و هویت جمعی زنان
فرضیه1: جهانی شدن تعارض هویتی زنان شهرستان نقده رابطه معنادار دارد.
جدول(9) جدول همبستگی و رگرسیون خطی جهانی شدن با تعارض هویتی زنان
بر اساس اطلاعات جدول (9) و ضریب همبستگی پیرسون؛ سطح معنی داری آزمون در همه متغیرها کمتر از 05/0 و فرضیه قبول میشود و بین جهانی شدن و مولفه های آن امپراطوری شدن رسانهها و شیوه زندگی مدرن با تعارض هویتی زنان رابطه وجود دارد و طبق نتایج رگرسیون خطی جهانی شدن به میزان 42% و امپراطوری رسانهها به میزان 28% و شیوه زندگی مدرن به میزان 43% در تعارض هویتی زنان تاثیر دارند.
فرضیه2: مدرنیته باتعارض هویتی زنان شهرستان نقده رابطه معنادار دارد.
بر اساس اطلاعات جدول (10) و ضریب همبستگی پیرسون؛ سطح معنی داری آزمون در همه متغیرها زیر 05/0 و فرضیه قبول میشود و بین مدرنیته و مولفه های آن منابع فرهنگی، عناصر هویتی مدرن، جامعهپذیری مدرن، ساختار ارتباط گروهی با تعارض هویتی زنان رابطه وجود دارد و طبق نتایج رگرسیون خطی مدرنیته به میزان 27% و منابع فرهنگی به میزان 32% و عناصر هویتی مدرن به میزان 3% و جامعهپذیری مردن به میزان 14% و ساختار ارتباط گروهی به میزان 18% در تعارض هویتی زنان تاثیر دارند.
جدول(10) جدول همبستگی و رگرسیون خطی مدرنیته با تعارض هویتی زنان
به منظور تبیین تعارض هویتی زنان از روی مجموع عوامل مؤثر (شاخصهای جهانی شدن و شاخصهای مدرنیته)، از رگرسیون چندگانه به روش اینتر[15] استفاده شد که در نهایت طبق اطلاعات جدول شماره (11) ملاحظه میشود که در مجموع ضریب همبستگی چندگانه این عوامل، برابر 70/0 = و ضریب تعیین برابر 49/0 = و ضریب تعیین خالص برابر 49/0= بدست آمده است، یعنی در مجموع عوامل مؤثر (شاخصهای جهانی شدن و شاخصهای مدرنیته) به میزان 49 درصد تعارض هویتی زنان را تبیین میکنند و 51 درصد از واریانس تعارض هویتی زنان توسط متغیرهایی خارج از موضوع این پژوهش قابل تبیین میباشد.
جدول شماره (11) ضریب همبستگی چندگانه برای پیش بینی تعارض هویتی زنان
در مجموع طبق اطلاعات جدول شماره (12) و با توجه به ضرایب بتای استاندارد نشده ملاحظه میشود که مقدار ثابت ( ) برابر 02/82، امپراطوری رسانهها با بتای 17/0 = ، شیوه زندگی مدرن با بتای 84/0 = ، منابع فرهنگی با بتای 51/0 = ، جامعهپذیری مدرن با بتای 7/0 = ، عناصر هویتی مدرن با بتای 61/0- = و ساختار ارتباط گروهی با بتای 63/0 = میباشند که در تبیین تعارض هویتی زنان سهم معنیداری دارند. در نهایت با حذف مقدار ثابت آلفا ( ) از طریق استاندارد کردن مقادیر متغیر تبیین کننده، ملاحظه میشود که امپراطوری رسانهها با بتای 088/0 = ، شیوه زندگی مدرن با بتای 449/0 = ، منابع فرهنگی با بتای 115/0 = ، جامعهپذیری مدرن با بتای 190/0 = ، عناصر هویتی مدرن با بتای 078/0- = و ساختار ارتباط گروهی با بتای 090/0 = میباشند که نقش مهمیدر پیش بینی تبیین تعارض هویتی زنان دارند.
جدول شماره (12) ضرایب متغیرهای رگرسیونی به روش اینتر
در ادامه و جهت ترسیم تحلیل مسیر و تعیین اثر ضرایب مستقیم و غیر مستقیم هر یک از مولفه های ششگانه (مولفه های 4گانه مدرنیته و مولفه های دوگانه جهانی شدن) و همچنین ارائه مدل؛ ابتدا از رگرسیون چندگانه برای مسیرهای مستقیم و غیر مستقیم به تفکیک برای هر شش مولفه مورد محاسبه و سنجش قرار گرفت که یافته های حاصل در جدول(13) و همچنین شکل (1) نشان میدهد؛ امپراطوری رسانهها مستقیم با وزن بتای 088/0 و غیرمستقیم از طریق متغیرهای مستقل عناصر هویتی مدرن، شیوه زندگی مدرن، جامعهپذیری مدرن، منابع فرهنگی و ساختار ارتباط گروهی با وزن بتای 352/0 و در مجموع با وزن بتای 44/0 بر تعارض هویتی زنان تاثیر گذاشته است. عناصر هویتی مدرن مستقیم با وزن بتای 078/0- و غیرمستقیم از طریق متغیرهای مستقل شیوه زندگی مدرن، جامعهپذیری مدرن، منابع فرهنگی و ساختار ارتباط گروهی با وزن بتای 174/0 و در مجموع با وزن بتای 096/0 بر تعارض هویتی زنان تاثیر گذاشته است. شیوه زندگی مدرن مستقیم با وزن بتای 449/0 و غیرمستقیم از طریق متغیرهای مستقل جامعهپذیری مدرن، منابع فرهنگی و ساختار ارتباط گروهی با وزن بتای 092/0 و در مجموع با وزن بتای 541/0 بر تعارض هویتی زنان تاثیر گذاشته است. جامعهپذیری مدرن مستقیم با وزن بتای 19/0 و غیرمستقیم از طریق متغیرهای مستقل منابع فرهنگی و ساختار ارتباط گروهی با وزن بتای 051/0 و در مجموع با وزن بتای 241/0 بر تعارض هویتی زنان تاثیر گذاشته است. منابع فرهنگی مستقیم با وزن بتای 115/0 و غیرمستقیم از طریق متغیر مستقل ساختار ارتباط گروهی با وزن بتای 013/0 و در مجموع با وزن بتای 128/0 بر تعارض هویتی زنان تاثیر گذاشته است. ساختار ارتباط گروهی مستقیم با وزن بتای 09/0 بر تعارض هویتی زنان تاثیر گذاشته است. جدول شماره (13) تأثیر متغیرهای مستقل بر متغیر وابسته از طریق تحلیل مسیر
در نتیجه؛ مجموع اثر مستقیم و غیر مستقیم مولفه شیوه زندگی مدرن با بتای541/0 = β تاثیرگذارترین مولفه و پس از آن مولفه امپراطوری رسانهها با بتای 44/0 = β تاثیرگذارتر و پس از آن مولفه جامعهپذیری مدرن با بتای241/0 = β و پس از آن مولفه منابع فرهنگی با بتای128/0 = β میباشد. دو مولفه عناصر هویتی مدرن با بتای 096/0 = β و ساختار ارتباط گروهی بتای 09/0 = β کم اثرترین مولفه در تبیین تعارض هویتی زنان بودند.
شکل(1): اثر مستقیم و غیر مستقیم مولفه های ششگانه مدرنیته و جهانی شدن در تبیین تعارض هویتی زنان
بحث و نتیجه گیری: تحقیق حاضر با هدف تبیین جامعه شناختی تعارض هویتی زنان شهر نقده در سال 1395 و عوامل مرتبط با آن انجام پذیرفت. نتایج حاصل رگرسیون خطی نشان داد که هر یک از شاخصهای جهانی شدن و مدرنیته با مقادیر مختلفی در تبیین تعارض هویتی زنان تاثیر دارند که نتایج حاصل از رگرسیون چندگانه و تحلیل مسیر نیز نشان داد که در مجموع شاخصهای ششگانه مدرنیته و جهانی شدن به میزان 49 درصد تعارض هویتی زنان شهر نقده را تبیین میکنند که بیشترین سهم را شیوه زندگی مدرن با با بتای541/0 = β و امپراطوری رسانهها با بتای 44/0 = β و پس از ان جامعهپذیری مدرن با بتای241/0 = β و پس از آن مولفه منابع فرهنگی با بتای128/0 = β میباشد. دو مولفه عناصر هویتی مدرن با بتای 096/0 = β و ساختار ارتباط گروهی با بتای 09/0 = β کم اثرترین شاخصها در تبیین تعارض هویتی زنان بودند. نتایج تحقیقات آندری لابش (2014) نشان میدهد که تحولات کنونی جوامع با افزایش ارتباطات تعیین گردیده و تأکید بیشتر بر هویت دارند. سرویدیو (2014) به این نتیجه رسید که اعتیاد به اینترنت باعث اخلال در رفتار افراد شده است. نتایج پژوهش چن (2012) نشان دهنده آن بود که با توسعه رسانهها و شیوههای ارتباطی نوین فرهنگ ملی/ قومیمردم در حال تغییر میباشد؛ هویتهای فرهنگی و اجتماعی افراد به طور چشمگیری متحول شده و روابط، سازگاری و مداخلات درون فرهنگی نیز دستخوش تغییر گردیدهاند. نتایج مطالعه عرب ناز، خان، حسین و دارآز (2011) بیانگر آن بود که جهانی شدن تأثیر بسزایی بر هویت اجتماعی افراد مورد مطالعه داشته است. به طوریکه سبک زندگی ایشان را به کلی تغییر داده است؛ موجب از بین رفتن انسجام اجتماعی و نیز ایجاد پیچیدگیهای فراوان در زمینه روابط اجتماعی ایشان گردیده است. نتایج تحقیق ربیعی (1387) نشان داد که رسانههای نوین، عامل تغییرات در نهادهای هویت ساز شدهاند و فضای مجازی عوامل معناساز هویتی را دستخوش تغییر نموده است و جامعه ایران بحرانهای هویتی دوره پسا صنعتی و فضای مجازی را به تجربه میکند. با توجه به نظریهها و تحقیقات آمده زنان در یک وضعیت گذرا از هویت سنتی به هویت مدرن بسر میبرند. به گونه ای که زنان امروز دیگر نقش های کلیشه ای و تحمیلی خانواده خویش را به راحتی نمیپذیرند. در واقع نقش های جنسیتی سنتی مشروعیت خویش را در ذهن زنان امروز از دست دادهاند. دگرگونیهای جهانی شدن همچنانکه در متن جامعه هم ملاحظه میشود در نقش زنان در نهاد خانواده و نهادهای شغلی تغییراتی قابل توجه ایجاد کرده است و بر اثر پیدایش ارزشها و نگرش های جدید و آگاهی یافتن زنان نسبت به جایگاه واقعی شان، مقاومت هایی از جانب آنها چه در عرصه خانواده و چه در عرصه های اجتماعی شکل گرفته و در برخی موارد به تعارضهایی منجر شده است. در برخی مواقع نتیجه این مقاومتها به سردرگمیو تعارض های هویتی در بین زنان بیش از پیش دامن زده است. همچنانکه گیدنز میگوید: انسانها ممکن است در اثر جهانی شدن دچار پدیدۀ چندهویتی شوند. جامعه ایرانی و بالاخص زنان که در گذر سنت به مدرنیته و جهانی شدن است. از وظایف ایشان به عنوان زن خانه داشتن روحیه بالا و مسئولیتپذیری را میطلبد و از سوی دیگر مسئولیتهای شغلی هم حیطه زمانی خاصی را اشغال کرده است. زنان به دنبال آن هستند که بهترین شیوهها را برای مدیریت این دو فضا به کار گیرند، اما پیامدهای پذیرش این تلفیق نوعی تراکم نقش، آشفتگی و تعارضهای حاصل از آن است که کمتر کسی وجود دارد که از چالشهای برخاسته از این تلفیق مصون بماند. چرا که تجربه زنان شاغل تجربهای ویژه و متفاوت با زنان خانهدار است و جمع کردن دو نمود از زندگی زنان شاغل را با تعارضهایی مواجه میکند که در ابعاد روحی و زندگی خانوادگی و اجتماعی آنها نمایان میشود. اگر چه به لحاظ ذهنی و روحی، توانایی در تلفیق نقشهای شغلی، والدینی و همسری به ارزیابی مثبت از خود منتهی میشود، اما فشار نقشها و تداخل و تعارضی که دو حوزۀ نقشی اشتغال با مسئولیتهای خانوادگی دارد بر سلامت روانی زنان شاغل تاثیرات بسیاری خواهد داشت. شیوه زندگی مدرن، زندگی زنان شاغل را دستخوش تغییراتی کرده است و این تغییرات باعث تعارض های هویتی شده است. در چنین شرایطی تلاش بیشتر زنان شاغل بدان معطوف است که موفق ترین و کم رنج ترین سبک زندگی را بپرورانند که به بهترین نحو میان خود ایشان به عنوان زن خانواده و زن موفق جامعه ارتباط برقرار کند. در نهایت میتوان گفت که کاستن از دغدغههای هویتی در سبک زندگی زنان شاغل بدون شک نه تنها با تلاش های فردی ایشان که با تغییر در وجوه ساختاری و بنیانهای معرفتی جامعه ممکن خواهد شد. از سویی دیگر؛ مقولهی هویت زن از جایگاه خاصی برخوردار است. پرداختن به موضوع هویت زنان و نقش آنان در تمدنسازی، در ایجاد جامعه ای با هویت ایرانی و نقش آنان به عنوان مادران تمدنساز آینده میباشد. تمدن و مدرنیته ارتباط مستقیمیبا فرهنگی سالم و زنده دارد. برای رسیدن به تمدن صحیح ایرانی، شناخت هویت زنان بسیار مهم تلقی میشود. تکاپوی زن ایرانی برای بدست آوردن هویتی مستقل، قابل انکار نیست. مسألهای که زن ایرانی با آن روبروست این است که پیش از آن که به درآمد، ازدواج و اشتغال مربوط باشد به هویت وی مربوط میشود. هویتی که به دلیل آموزش های به دور از واقعیت های اجتماعی و حتی متناقض با آنها دوپاره شده است و این باعث شده که اکثر آنان از تصوری که از خود دارند و نیز جامعه از آنان دارد راضی نیستند و به تبع آن خواهان موقعیت جدید در جامعه هستند و همچون دیگر نسل های قبل، خانه دار و فرزندزایی نهایت آرزو و کمال یک زن ایرانی محسوب نمیشود. بنابراین با توجه به شرایط جامعه ایران و گذر از سنت به مدرنیته تعارضهای هویتی را به ویژه برای زنان در برداشته است. براساس شاخصهای مدرنیته دیگر زنان برای آنچه فرهنگ و یا سرنوشت محتوم به آنها دیکته میکند زندگی نمیکنند و هویت شان را بیشتر به واسطه نقش های اجتماعی که ایفا میکنند میسازند. زنان شاغل که شیوه زندگی مدرن و جامعهپذیری و هم دارای منابع فرهنگی و هم دارای ساختار ارتباط گروهی هستند بیشتر در مقابل هویتهای سنتی و مدرن تامل کرده و به باز تعریف هویت اجتماعی خود مبادرت میکنند و تاحدی میتوانند بر تعارض هویتی خود فائق آیند.
پیشنهادها و ارائه راهکار: 1- باتوجه به اینکه انتخاب شیوههای زندگی و استفاده از رسانهها قابل آموزش و انتقال هستند و محیطهای آموزشی نقش موثری در شکل دادن به آنها دارد. بنابراین در محیطهای آموزشی میتوان به آموزش و تقویت آنها پرداخت این امر در مورد زنانی که با تعارض هویتی روبرو هستند، میتواند از طریق افزودن برنامه های آموزشی یا از طریق برگزاری کارگاههای آموزشی به صورت رایگان در مراکز فرهنگی و شوراهای محله تحقق یابد. با توجه به اینکه تعارض هویت جمعیت نمونۀ تحقیق تحت تأثیر تعارض نقشهای شغلی و خانوادگی زنان است؛ همچنین با توجه به اینکه جامعه در حال گذار است و زنان با افزایش سطح تحصیلات و آگاهی خود و به دنبال آن کسب شغل و نقش اجتماعی در بیرون از خانه از هویتهای صرفاً مادری و همسری به سمت هویتهای جدید در حرکت اند و با در نظر داشتن این نکته که بخشی از هویت فرد، به تصور و انتظارات دیگران بر میگردد و باید دیگران نیز هویت او را بپذیرند و تأیید کنند و پیشنهاد میشود تا با فرهنگ سازی از طریق رسانه ها، ارتباطات جمعی و ارائۀ برنامه های آموزشی بیشتر در سطح مدارس، همچنین با تغییر در فرایند اجتماعی شدن دختران در خانواده ها، در تغییر باورها و ارزشهای جامعه قدم برداشته شود. به این ترتیب با توجهی بیشتر به مسائل زنان، هویت جدید زنان را معرفی کرده و سرعت پذیرش این هویت جدید را در میان باورها و عقاید سنتی افزایش دهیم.
[1] دانشگاه آزاد اسلامیتهران مرکز m.marofpor65@yahoo.com [2] استاد دانشگاه الزهراm_safiri@yahoo.com تاریخ ارسال: 28/1/1396 تاریخ پذیرش:23/11/1396 DOI: 10.22051/jwfs.2018.15019.1431
[3] - Jenkins [4] - Hall [5] - Aycan [6] - Giddens [7] - Kiniki [8] - Reflexivity 2- Smart 3- Tajfel 4- Peter Bruk [9] - Durkheim [10] - Olsen [11] - Tompson [12] - Habermas [13] - Andrei Labes 2- Servidio 3- Chen 4- Bavone [14] - West & Heath
[15] - Enter | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
مراجع | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آزاد ارمکی، تقی و حسن، چاوشیان. (1381). بدن به مثابه رسانه هویت.، مجله جامعه شناسی ایران، دوره چهارم، شماره 4. آزاد ارمکی، تقی وبهار، مهری (1377). بررسی مسائل اجتماعی.، تهران : طرح نو. اباذری، یوسف و حسن، چاوشیان. (1384). از طبقه اجتماعی تا سبک زندگی: رویکردهای نوین در تحلیل جامعه شناختی هویت اجتماعی.، فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 20. صص: 27-3. آبوت، پاملا و والاس کلر. ( 1382). جامعه شناسی زنان.، مترجم: منیژه نجم عراقی، تهران: نشر نی. ادیبیسده، مهدی و سید هادی، جلالی آکردی. (1392). مدیریت بدن و هویت اجتماعی (مورد مطالعه: جوانان دختر و پسر شهر ساری).، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال سوم، شماره نهم، بهار 1392. صص: 22-9. اسلوین، جیمز. (1380). اینترنت و جامعه.، ترجمه: عباس گیلوری و علی رادباوه. تهران: کتابدار. اسمارت، بری. (1383). شرایط مدرن، مناقشههای پست مدرن.، ترجمه: حسن چاوشیان، نشر اختران. تهران: چاپ اول. اولسون، دیوید. (1377). رسانهها و نمادها، صورتهای بیان، ارتباط و آموزش.، ترجمه: محبوبه مهاجر، تهران: سروش. پاستر، مارک. (1377). عصر دوم رسانه ها.، ترجمه: غلام حسین صالحیار، تهران: مؤسسه موسسه ایران. پیشگامیفرد، زهرا.، انصاری زاده، سلمان. کرمی، افشین و فریاد، پرهیز. (1389). پرهیز تعامل در فضای سایبر و تاثیر آن بر هویت زنان در ایران.، فصلنامه زن در توسعه پژوهش زنان، دورۀ 8، شماره 2، تابستان 1389. صص: 209-189. تاجیک اسماعیلی، عزیز اله و محمد جواد، محراب بیگی. (1393). تأثیر اینترنت بر هویت ملی در ایران.، مطالعات رسانه ای، سال 9، شماره 26، پائیز 1393. صص: 52-41. تامپسون، جان ب. (1380)، رسانهها ومدرنیته.، ترجمه مسعود اوحدی، تهران: سروش. تبریزی، منصوره و طاهره، هوشنگی. (1392). تجربه تعارضهای هویتی در سبک زندگی زنان متاهل.، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، پرتال علوم انسانی. جهان تیغ، سکینه(1390). دانشهای دنیای مشاوره.، کارشناس ارشد مشاوره. سایت مشاوره. خالقی، مینو. (1392). نقش و تأثیر رسانههای جمعی بر وقوع قتلهای شرافتی. رسانه و فرهنگ.، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال سوم، شماره دوم، پائیز و زمستان 1392. صص: 53-27. دورکیم، امیل. (1381). درباره تقسیم کار اجتماعی.، ترجمه باقر پرهام، ویرایش دوم، تهران: نشر مرکز. ذکایی، محمدسعید. (1383). جوانان و فراغت مجازیو فصلنامه مطالعات جوانان، شماره 6. ص: 18. ذوالفقاری، ابوالفضل و لاوین، سلطانی. (1390). بررسی رابطه سبک زندگی با هویت قومیجوانان.، مجله جامعه شناسی ایران، سال 11، شماره 2. صص: 50-24. رابرتسون، رونالد. (1382). جهانی شدن.، ترجمه: پولادی. تهران: نشر ثالث. ربیعی، علی. (1387). رسانههای نوین و بحران هویت.، فصلنامه مطالعات ملی، سال 9، شماره 4. صص: 176-149. ساروخانی، باقر و مریم، رفعت جاه. (1383). عوامل جامعه شناختی مؤثر در باز تعریف هویت اجتماعی زنان.، پژوهش زنان، دوره 2، شماره 1، بهار 1383. صص: 91-71. صلاحی، محمود.، تیمورپور، بهزاد.، ناصری پور، حسن و مهدی، فاضل فکور. (1384). طرح تحقیقاتی شهر اسوه(گامییه سوی مدینه سعادت).، تهران: مهر محبوب. عباسی قادری، مجتبیو مرتضی، خلیلی کاشانی. (1390). تأثیر اینترنت بر هویت ملی.، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبرد. عبدالحسینی، اشرف و منصور، حقیقتیان. (1394). بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر هویت اجتماعی مطالعه موردی: جوانان 15 تا 29 ساله شهر اصفهان.، فصلنامه مطالعات جامعه شناختی جوانان، سال ششم، شماره 18، تابستان 1394. صص: 52-33. عبداللهی، محمد. (1375). جامعه شناسی بحران هویت.، نامه پژوهش، سال دوم، پائیز و زمستان 1375. کاستلز، مانوئل. (1380). عصر اطلاعات: قدرت هویت. ترجمه: حسن چاوشیان. جلد دوم، تهران: طرح نو. کاستلز، مانوئل. (1380). عصر اطلاعات (جلد اول، جامعه شبکه ای). ترجمه: احد علیقیان و افضین خاکباز، تهران: طرح نو. کاستلز، مانوئل. (1380). عصر اطلاعات. جلد 1 و 2. ترجمه: احمد علیقلیان، تهران: طرح نو. کاستلز، مانوئل. (1380). قدرت هویت. ترجمه: حسین چاووشیان، تهران: طرح نو. کنیکی، آنجلو. (1384). مدیریت رفتار سازمانی (مفاهیم ومهارتها وکاربردها).، ترجمه: علی اکبر فرهنگی و حسین صفر زاده، نشر پویا. گیدنز، آنتونی. (1388). تجدد و تشخص.، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نی. گیدنز، آنتونی. (1388). تجدد و تشخص: جامعه و هویت شخصی در عصر جدید.، ترجمه: ناصر موفقیان، چاپ ششم. تهران: نشر نی. گیدنز، آنتونی. ( 1387). فراسوی چپ وراست.، ترجمه: محسن ثلاثی، نشر ثالث. گیدنز، آنتونی. (1384). چشم اندازهای جهانی.، ترجمه : محمدرضا جلایی پور، انتشارات طرح نو، چاپ اول. گیدنز، آنتونی. (1378). چشم اندازهای جهانی.، ترجمه: محمدرضا جلایی پور، تهران: طرح نو. گیدنز، آنتونی. (1378). تجدد و تشخص (جامعه و هویت شخصی در عصر جدید).، ترجمه: ناصر موفقیان، تهران: نشر نی. گیدنز، انتونی. (1377). جامعه شناسی.، ترجمه: منوچهر صبوری.، تهران: نشر نی. مجتهدزاده، پیروز. (1381). جغرافیا و سیاست در فرایند نوین.، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی تهران، دوره 13، شماره 8. صص: 147-61. مرادی، سجاد. (1387). تحلیل جامعه شنناختی الگوهای مصرف.، پایان نامه کارشناسی ارشد، به راهنمایی محمد عبداللهی، دانشگاه علامه طباطبائی. مک کوایل، دنیس. (1382). درآمدی بر نظریه ارتباطات جمعی.، ترجمه :پرویز اجلایی، تهران: سازمان چاپ وانتشارات وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی. مهدی زاده، سید محمد. (1390). نظریههای انتقادی رسانه.، تهران: انتشارات همشهری. مهدی زاده، سید محمد. (1389). نظریههای رسانه: اندیشههای رایج و دیدگاههای انتقادی.، تهران: همشهری. میرآشه، سمیه. (1392). تعارضهای هویتی اجتماعی سنتی ومدن وعوامل موثر برآن برآن (مطالعه موردی زنان 24تا 34 ساله شهر قزوین).، پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه الزهرا. نوابخش، مهرداد. (1389). بررسی آثار اینترنت و موبایل در تغییر هویت جوانان 29-15 ساله استان مازندران.، مجله تخصصی جامعه شناسی، سال 1، پیش شماره اول. صص: 170-145. نیازی، محسن و الهام، شفائی مقدم. (1391). بررسی تأثیر رسانههای جمعی در گرایش به هویت ملی.، مطالعات میان رشتهای در رسانه و فرهنگ، سال دوم، شماره اول. صص: 127-99. نیازی، محسن. (1390). نقش ماهواره و برنامههای ماهوارهای در فرسایش هویت فردی، اجتماعی، ملی و دینی شهروندان شهر کاشان در سال 1389.، فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات، سال 7، شماره 22. صص: 210-182. نیکخواه قمصری، نرگس و فاطمه، منصوریان راوندی. (1393). تأملی بر فضای مجازی و هویت جنسی: مطالعه موردی کاربران اینترنت در شهر کاشان.، مطالعات رسانه ای، سال نهم، شماره 27، زمستان 1393. صص: 120-107.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
آمار تعداد مشاهده مقاله: 1,723 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 600 |