پیوندهای مفید
اخبار و اعلانات
آمار
| تعداد نشریات | 25 |
| تعداد شماره‌ها | 941 |
| تعداد مقالات | 7,773 |
| تعداد مشاهده مقاله | 12,854,199 |
| تعداد دریافت فایل اصل مقاله | 9,152,563 |
تحلیل انتقادی یا تخریب جدلی؛ بحثی پیرامون مواجهه با جنبه های نظری تصوف در ردیه های بر تصوف در دورة صفویه | ||
| ادبیات عرفانی | ||
| مقاله 3، دوره 15، شماره 35، بهمن 1402، صفحه 63-81 اصل مقاله (365.48 K) | ||
| نوع مقاله: علمی- ترویجی | ||
| شناسه دیجیتال (DOI): 10.22051/jml.2024.45032.2516 | ||
| نویسنده | ||
| حسین عبدی* | ||
| دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران | ||
| چکیده | ||
| دورة «صفویه» از حیث جدال کانونهای قدرت بر سر عامل مشروعیت سیاسی - دینی، از دورههای خاص تاریخ ایران است. در این دوره شاهد تلاش نهادهای روحانیت شیعی، سلطنت صفوی و تصوف برای تثبیت مشروعیت خود و به حاشیهراندن جریانهای رقیب هستیم و در این میان نهاد سلطنت به روحانیت گرایش بیشتری دارد. نزاع کانونهای قدرت در آن دوره بهویژه با توجه به مشروعیت تاریخی تصوف و زعامت روحانیت در جامعه و نظامِ تازهتأسیس شیعی، ابعاد و جوانب خاصی داشته است و نوشتن متون ردیه بر تصوف از جانب روحانیت را با توجه به این افق تاریخی باید بررسی کرد. ردیههای بر تصوف بین دو قطب نقد و تخریب در نوسان بودهاند؛ اما فضای عمومی این متون غالباً متأثر از منطق و بیان جدلی مؤلف است و نوع نقد جنبههای نظری تصوف در این متون نیز از این شرایط مستثنا نیست. در این نوشتار تلاش شده با کاربرد روش تحلیل گفتمانی و با استفاده از ابزارهای سبکشناسی انتقادی، رابطة تخریب جدلی حوزة عرفان نظری با مؤلفههای سیاسی - دینی عمده دورة صفویه را در هفت ردیه بر تصوف در آن دوران بررسی شود. از دیدگاه این پژوهش و با توجه به دادههای متنی و فرامتنی، ردیههای مورد بررسی تحت تأثیر جدال بر سر عامل مشروعیت سیاسی - دینی در دورة صفویه، به تخریب جدلی جنبة نظری تصوف پرداختهاند و به این دلیل منابع معتبری برای کشف رابطة جنبههای نظری تصوف و گفتمانهای حوزة تشیع به شمار نمیروند. | ||
| کلیدواژه‌ها | ||
| تصوف؛ روحانیت شیعی؛ صفویه؛ مشروعیت؛ جنبة نظری تصوف؛ ردیه نویسی | ||
| عنوان مقاله [English] | ||
| Critical analysis or polemical destruction; A discussion about encountering the theoretical aspects of Sufism in the refutations of Sufism during the Safavid period | ||
| نویسندگان [English] | ||
| Hosein Abdi | ||
| PhD in Persian language and literature, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran | ||
| چکیده [English] | ||
| The "Safavid"period is one of the special times in the history of Islam in terms of the conflict between the centers of power over the factor of political-religious legitimacy. In this period, we witness the efforts of the institutions of the Shiite clergy, the Safavid monarchy, and Sufism to establish their legitimacy and marginalize rival currents, with the institution of the monarchy now leaning more towards the clergy. The conflict between the centers of power during this period, particularly with regard to the historical legitimacy of Sufism and the leadership role of the clergy in the newly established Shi'i society and system, had specific dimensions and aspects, and the writing of texts refuting Sufism by the clergy should be examined in light of this historical horizon. The refutations of Sufism have fluctuated between the two poles of criticism and destruction; However, the general atmosphere of these texts is often influenced by the author's logic and polemical expression, and the type of criticism of the theoretical aspects of Sufism in these texts is not exempt from these conditions. In this article, by applying the method of discourse analysis and using the tools of critical stylistics, the relationship between the polemical destruction of theoretical mysticism and the main politico- -religious components of the Safavid period in the seven refutations of Sufism during this period has been investigate. From the perspective of this article, the refutations destroyed theoretical mysticism under the influence of the issue of legitimacy and are not reliable sources for analyzing the relationship between theoretical mysticism and Shiism | ||
| کلیدواژه‌ها [English] | ||
| Sufism, Shiite clergy, Safavid, legitimacy, theoretical aspect of Sufism, refutation writing | ||
| مراجع | ||
|
اردبیلی، محقق. (بیتا) حدیقهالشیعه. قم: انتشارات علمیه اسلامیه.
جدیدالاسلام، علیقلی. (1388). رساله در ردّ جماعت صوفیان. چاپ شده در «فرهنگ و سیاست روزگار صفوی». رسول جعفریان. ج اول. نشر علم. تهران.
خواجویی، ملااسماعیل. ردّ صوفیان. تهران: کتابخانة مجلس شورای اسلامی. نمرة مسلسل 18617. [نسخه خطی].
درپر، مریم. (1391). «سبک شناسی انتقادی رویکرد نوین در بررسی سبک براساس تحلیل گفتمان انتقادی». نقد ادبی. د پنجم. ش 17: صص 37 –
فلیپس و یورگنسن، (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
قمی، محمدطاهر. (1376). ردّ صوفیه. چاپ شده در «میراث اسلامی ایران». دفتر ششم. قم: کتابخانه آیتالله مرعشی نجفی.
قمی، محمدطاهر. (1369). تحفهالاخیار. با تصحیح و مقدمه داوود الهامی. قم. مدرسه امام امیرالمؤمنین.
قمی، محمدطاهر. هدایهالعوام. قم: کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی. شمارة مسلسل 1775. [نسخه خطی].
قمی، محمدطاهر. فوائدالدینیه. تهران. کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران. شماره مسلسل 4/2479. [نسخه خطی].
مقدمی، محمدتقی. (1390). «نظریۀ تحلیل گفتمان لاکلا و موف و نقد آن». معرفت فرهنگی اجتماعی. س دوم. ش دوم: صص 124-91.
Ardabili, mohaghegh, (B), Hadiqah al-Shia. Islamic Scientific Publications. Dorpar, M. Critical Stylistics as a New Approach to Stylistics based on Critical Discourse Analysis. LCQ 2012; 5 (17) :59-70. URL: http://lcq.modares.ac.ir/article-29-4261-fa.html Jadidul Islam, Ali Qoli,(2009) Treatise on rejection of the Sufi community. Published in "Culture and Politics of the Safavid Era". Rasul Jafarian first volume. Science publication.ehran. Khajooi, Mulla Ismail, Rejection of the Sufis. Tehran: Islamic Council Library. Machine gun score 18617. [Manuscript] Moghadami, Mohammad Taghi. (2011). "Lacla and Mouffe's theory of discourse analysis and its criticism". Social cultural knowledge. second year. Second Issue. pp. 91-124. Phillips and Jorgensen, (2010), Theory and method in discourse analysis. Translated by Hadi Jalili. First Edition, Nashr-e Ney. Tehran. Qomi, Mohammad Tahir, (1990), Gift of the last. With correction and introduction by Dawoo Elhami. First Edition Imam Amirul Momineen school. Qom. Qomi, Mohammad Tahir, (1997), Sofia's rejection Published in "Islamic Heritage of IranThe sixth office. Ayatollah Murashi Najafi library. Qom. Qomi, Mohammad Tahir, Fawad al-Diniyeh. Tehran. Tehran University Central Library. Machine gun number 4/2479. [Manuscript]. Qomi, Mohammad Tahir, The gift of the people. Qom: Ayatollah Murashi Najafi Library. Machine gun number [1775] | ||
|
آمار تعداد مشاهده مقاله: 119 تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 79 |
||